در همایش "مددکاری اجتماعی در حوزه کودکان" اعلام شد: روزانه 300 نوجوان وارد چرخه اعتیاد میشوند .
سرویس آسیبهای اجتماعی: همه مراکز درمانی اعتیاد به متادون آلوده شدهاند
استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با اشاره به آمار رسمی سال 88 گفت: طبق این آمار سن شروع اعتیاد، 15 تا 17 سالگی است و روزانه 300 نوجوان وارد چرخه اعتیاد میشوند.
به گزارش خبرنگار انجمن خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هادی معتمدی در همایش مددکاری اجتماعی در حوزه کودکان، با اشاره به اینکه در سالهای اخیر با دغدغه جدیدی به عنوان اعتیاد نوجوانان مواجه شدهایم، اظهار کرد: درحوزه کاریمان بارها با کودکان هفت ساله و پنج ساله معتاد و حتی کودکانی که معتاد به دنیا آمدهاند روبرو شدهایم.
وی بر لزوم تمرکز بر موضوع اعتیاد کودکان و نوجوانان تاکید کرد و گفت: مددکاری هزینه خشونتهای خانگی، اعتقادات بد، کمبود مهارتهای زندگی را کاهش میدهد. در پنج سالی که بنده مدیر کل دفتر آسیبهای سازمان بهزیستی بودم از سال 70 تعداد معتادان 200 الی 300 هزار نفر بود اما در دوره پایان مدیریتم به دو میلیون نفر افزایش یافت.
وی با بیان اینکه مسئله اصلی پایین آمدن سن اعتیاد است، افزود: طبق آمار رسمی در سال 88، 49 درصد دانشجویان به مواد دخانی اعتیاد داشتند علاوه بر آن رویه رو به رشد نرخ اعتیاد زنان و همچنین تغییر سبک اعتیاد از سبک فردی به جمعی و خانوادگی مسائل مورد توجه است. همچنین مسئله دیگر تبدیل شدن روشهای دشوار مصرف مواد مخدر به روشهای آسان تر است.
معتمدی با تاکید بر لزوم ورود سمنها در مهار اعتیاد، بیان کرد: اگر سمنها وارد جریان درمان اعتیاد بشوند این موضوع جدی گرفته میشود.
برنامههای متمرکز در خانواده از موثرترین و موفق ترین درمانهای اعتیاد است
حمیدرضا طاهری نماینده سازمان UNODC با اشاره به روشهای درمانی سوء مصرف مواد مخدر برای نوجوانان، اظهار کرد: از نظر ما امروزه مطالعات بسیاری در انواع روشهای درمانی اعتیاد نوجوانان شده است، اما در این میان مددکاری در درمان اعتیاد نوجوانان و کودک نقش ویژهای دارد.
وی با تقسیم بندی درمان اعتیاد به انواع درمان سرپایی، بستری و اقامتی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت گفت: درمانی که در مورد اعتیاد کودکان و نوجوانان توصیه میشود درمان سرپایی است. همچنین روشهایی که خانواده محور هستند، در پروسه درمان اعتیاد کودکان و نوجوانان تاکید بسزایی دارد.
وی با تاکید بر نقش خانواده در درمان اعتیاد نوجوانان، گفت: طبق همه دیدگاهها و نظریهها، برنامههای متمرکز در خانواده از موثرترین و موفق ترین درمانهاست.
وی با تاکید بر اینکه معمولا کودکان و نوجوانان درگیر مواد مخدر به مواد مخدر سبکتر وابستگی دارند اظهار کرد: برای درمان کودکان و نوجوانان درمان چند رشتهای و تمرکز بر روانپزشکی، روانشناسی و مددکاری ضرورت دارد.
طاهری یکی از تهدیدهای بزرگ درمانهای اعتیاد کودکان و نوجوانان را درمانهای غیرمبتنی بر شواهد عنوان و اظهار کرد: در درمان کودکان و نوجوانان باید از تیم متبحر و روشهای درمانی خاصی استفاده شود. درمانهای سیستماتیک در این زمینه نقش بسیار مهمی دارند چنانچه مهمترین نوع درمان، خانواده درمانی چند بعدی یا خانواده درمانی عملکردی است ضمن اینکه درمانهای مصاحبههای انگیزشی بر شناختی رفتاری از لحاظ فردی نیز بسیار موثر هستند.
لزوم تاسیس مرکز درمان اعتیاد کودکان و نوجوانان هر برنامه درمانی که سیستم درمانی مددکاری را مدنظر قرار ندهد شکست خورده است
دیلمیزاده مدیر جمعیت «تولدی دوباره»، با بیان اینکه با وجود جلسات بسیار در سازمان بهزیستی روش درمانی خاصی برای درمان کودکان و نوجوانان مشخص نشده است، تصریح کرد: مدیر کل سابق دفتر اعتیاد دائم وعده تدوین پروتکل درمان اعتیاد کودکان و نوجوانان را میداد اما نهایتا هیچ برنامهای هم تدوین نشد حتی زمان مدیریت آقای فقیه اعتباری نیز برای تاسیس مرکز درمان اعتیاد کودکان و نوجوانان اعطاء شد اما این موسسه پول را برای این هدف به کار نبرد.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به آمار افراد بهبود یافته در گروههای خودیار AA و MA افزود: آمارها نشان دهنده این است که برنامههای گروههای خودیار در تمام دنیا برای افراد بالای 40 سال بسیار مفید است اگرچه در ایران این برنامه درمانی تا سن 25 سال هم جوابگو است اما مشکل اصلی این است که گروههای سنی زیر 17 سال در گروههای همیار هیچگاه جواب نمیگیرند زیرا این برنامهها برای این گروه سنی مناسب نیست.
وی با بیان اینکه جوانی که دچار اختلالات سوء مصرف مواد است دارای اختلالات دیگری هم میشود افزود: این گروه از نوجوانان معمولا در خانواده مناسبی زندگی نمیکنند لذا گروههای شبه خانواده برای درمان این افراد تشکیل میشود.
وی با تاکید بر بازتوانی معتادان کودک و نوجوان، گفت: حمایتهای اجتماعی توسط مددکاران بسیار مهم است و هر برنامه درمانی که سیستم درمانی مددکاری را مدنظر قرار ندهد شکست خورده است.
اعتیاد به بازیهای رایانهای، اصلیترین اعتیاد پنهان نوجوانان
سعید نوروزی، مددکار اجتماعی با اشاره به انواع دیگر اعتیاد نیز گفت: به غیر از اعتیاد به مواد مخدر انواع دیگر اعتیاد در جامعه شناخته نشده است، چنانچه اگرچه بسیاری از معتادان مواد مخدر مصرف نمیکنند اما رفتارهای اعتیادی را دارند که پیامد آن شبیه به پیامد اعتیاد است.
وی توضیح داد: اعتیاد پنهان به اعتیادی گفته میشود که فرد فقط با انجام یک کار خاص، فکر کردن به یک موضوع خاص آرامش از دست رفته خود رابه دست میآورد. برای مثال اینترنت، بازیهای کامپیوتری و خرید از جمله اعتیادهای پنهان هستند.
به گزارش ایسنا،وی اصلیترین اعتیاد پنهان را در نوجوانان اعتیاد به بازیهای رایانهای دانست و گفت: این اعتیادی است که فرد فقط آرامش خود را با بازی کردن به دست میآورد و برای آن زمان زیادی را صرف میکند. چنانچه به دیگر وظایف خود رسیدگی نمیکنند اما چون نوجوان مواد به خصوصی را مصرف نمیکند خانواده به راحتی از او میگذرد. این در حالی است که کودک مانند معتاد به رفتار خود ادامه میدهد.
نوروزی درباره درمان اعتیاد پنهان توضیح داد: مداخله برای این افراد باید به صورت جامع و متمرکز بر خانواده باشد، زیرا مشکل اعتیاد او مشکل یک نفر نیست. بلکه مربوط به محیطی است که او در آن رشد یافته است و در این مداخلات نقش مددکار بسیار موثر اما همواره مغفول مانده است.
وی افزود: در زمینه اعتیاد کودکان، کودک هم باید به عنوان معتاد هم به عنوان عضوی از خانواده اعتیاد مورد مداخله درمان وابستگیها قرار بگیرد زیرا بسیاری ازافرادی که بااو زندگی میکنند نسبت به زندگی با فرد معتاد هم اعتیاد دارند. حتی این بخش وابستگی هم در نگاه به اعتیاد بسیارمغفول مانده است.
نوروزی درمان اعتیاد پنهان را مشروط به آموزش مددکاران دانست و گفت: اگر گروههای خودیار برای درمان نوجوانان مناسب نیست به این دلیل است که اصولا سن بهبودی برای فرد معتاد بالای 30سالگی است.
دست مددکاران برای حمایت از دانش آموزان در مدارس باید باز گذاشته شود
آرزومندی – مددکار اجتماعی نیز با تقسیم بندی کودکان دچار سوء مصرف مواد مخدر، گفت: این دسته کودکان شامل کودکان خارج از دایره تحصیل (کودکان کار و خیابان و کودکانی که مدرسه را رها کردهاند و کاری انجام نمیدهند) و همچنین کودکان دانش آموز و دارای خانواده میشود.
وی با تاکید بر اینکه 3 تا 5 سال طول میکشد که افراد متوجه اعتیاد اعضای خانواده خود بشوند، اظهار کرد: مددکاران میتوانند چند نقش مختلف را ایفا کنند. یکی از این نقشها تمرکز بر عامل و نقش دیگر گروه خانواده است زیرا کودک معتاد مریض معلولی است که در خانواده به عنوان مریض مجهول باید مورد جستجو قرار بگیرد و مشکلاتش را در خانواده پیدا کند.
آرزومندی اظهار کرد: اعتیاد کودکان و نوجوانان در مراحل مختلف دارای درجات مختلفی از وابستگی است. به گونهای که برخی دچار سوء مصرف و برخی دیگر به آن ماده مخدر تنها وابستگی دارند که یکی از نقشهای موثر در این زمینه ورود مددکار در بحران است.
وی درباره مداخله مددکاران در سیستم آموزشی و مدارس گفت: باید دست مددکاران برای حمایت از دانش آموزان در مدارس باز گذاشته شود زیرا مددکار باید در سه حوزه فعالیت داشته باشد که این سه حوزه عبارتند از عرصه فردی، عرصه خانواده و عرصه اجتماع.
وی با ابراز امیدواری به اینکه فشاری که مددکاران ایجاد میکنند در سطح قانونگذاری هم تاثیرگذار باشد، افزود: وقتی کودکی وارد سوء مصرف مواد مخدر میشود با مسائل قانونی هم سر و کار پیدا میکند
آماری از اعتیاد نوجوانان موجود نیست
تا زمانی که سیستم درمانی به متادون متمرکز باشد کسی سراغ مشاوره نمیرود
براتی مدیر کل درمان اعتیاد بهزیستی نیز در این میزگرد باطرح این سوال که برای درمان معتادان تا کنون چه کاری انجام دادهایم، گفت: اگرچه مددکارها در این زمینه تلاش زیادی داشتهاند اما معمولا تلاشهای آنها فردی و بدون سازمان یافتگی بوده است. حتی دانش مددکاری نیز دانش نویی نیست که در این زمینه باید تجدید نظرهایی صورت گیرد.
وی با تاکید بر اینکه آماری از اعتیاد نوجوانان موجود نیست، گفت: در موضوع درمان اعتیاد هر تلاشی کردیم اما این را هم مدنظر داشته باشید که دست ماهم بسته است. چنانچه یکی از اهداف من در ابتدای فعالیتهایم تقویت سیستمهای روانی، اجتماعی در درمان اعتیاد بود اما این هدف من به معنی کوتاه آمدن بهزیستی ازشرایط صدور مجوز به سمنها نیست.
وی تاکید کرد: همه مراکز درمانی اعتیاد آلوده به متادون شدهاند زیرا تا زمانی که سیستم درمانی فقط با متادون متمرکز باشد کسی به سراغ مراکز مشاورهای نمیرود.
منبع: ایسنا