تشنج در نوزادان

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  تشنج شایعترین واقعه عصبی در دوره نوزادی است. سیستم عصبی نارس نوزادان در مواجهه با علل متفاوت پاسخ غیر اختصاصی به صورت تشنج می دهد‏ به همین دلیل است که اغلب تشنج نوزادی با افزایش سن بهبـود کامل می یابد. ولی گاه عوارضی گذرا یا ماندگار بر جای می گذارد

●  علت تشنج در نوزادان چیست ؟

۱- کمبود اکسیژن رسانی به مغز مانند مسمومیت حاملگی جدا شدن جفت ، صدمات حوالی زایمان

۲- اختلالات مانند کاهش قند خون ، کاهش کلسیم و منیزیم ، کاهش یا افزایش سدیم خون

۳- خونریزی داخل مغزی که بیشتر در نوزادان نارس شایع است .

۴- عفونت ها مانند مننژیت

۵- اختلالات دستگاه عصبی

۶- اعتیاد مادر به مواد مخدر

۷- سکته مغزی نوزادان

۸- سندرم محرومیت دارویی یا مواد مخدر

شایعترین علل تشنج در دوران نوزادی ، نرسیدن اکسیژن به مغز آنهاست که ممکن است در اثر حوادث زایمانی برای کودک همچون پیچیدن بند ناف به دور گردن آنها و یا نارس بودن کودک به وجود آید .

●  والدین چگونه بفهمند که نوزاد تشنج دارد ؟

در صورت وجود حرکات غیرطبیعی اندام ها ، پرش های عضلانی تکراری ، لرزش پلک ها ، سفت شدن اندام ها ، حرکات شبیه مکیدن یا جویدن

در دهان ، حرکات غیرطبیعی و انحراف چشمها و یا توقف تنفس به مدت بیش از ۲۰ ثانیه و کبود شدن نوزاد حتما به پزشک یا بیمارستان مراجعه نماید .

همه حرکات غیر طبیعی نوزاد تشنج نیست و ارزیابی نوزاد برای تشخیص قطعی تشنج باید توسط پزشک انجام شود .

اگر با گرفتن حرکات غیر طبیعی اندامها متوقف شود تشنج نیست .

چگونه پزشک علت تشنج نوزاد را تشخیص می دهد ؟

تشنج نوزاد معمولاً علامت یک بیماری زمینهای است که نیاز به ارزیابی فوری داد که باید در بیمارستان انجام شود .

●  ارزیابی بیمار شامل :

۱- گرفتن شرح حال دقیق

۲- معاینه کامل

۳- انجام آزمایش خون مانند قند ، کلسیم ، منیزیم ، و سدیم

۴- گرفتن مایع کمر

۵- انجام آزمایشات تکمیلی مانند سونوگرافی ، نوار مغز ، سی تی اسکن مغز و یا MRI

●  درمان تشنج نوزادی چیست ؟

تشنجی که در ۲۸ روز اول عمر روی می دهد به علت اینکه تکامل عصبی نوزاد را به مخاطره میاندازد ، یک فوریت پزشکی است که به سرعت در جهت درمان آن باید اقدام شود .

۱- نوزاد باید در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان بستری شود .

۲- اقدامات درمانی اولیه مانند باز نگهداشتن راههای هوایی ، دادن اکسیژن ، تخلیه ترشحات ، تهویه  مناسب و قطع تغذیه دهانی و نمونه گیری خون انجام می شود .

۳- برای نوزاد داروهای ضد تشنج شروع می‌شود .

●  آیا تشنج نوزادی عوارض بعدی دارد ؟

بستگی به علت تشنج ، جواب سیتی اسکن و MRI وزن هنگام تولد و سن حاملگی نوزاد دارد . اگر نوزاد نارس بوده و وزن تولد او کم باشد یا جواب سیتی اسکن غیر طبیعی باشد نوزاد ممکن است در آینده مشکل داشته باشد.

داروی ضد تشنج تا چه زمانی باید مصرف شود مدت زمان استفاده از دارو (معمولاً قرص فنوباربیتال) بر اساس نظر پزشک معالج با توجه به معاینه عصبی و جواب آزمایشات تعیین می شود .

●  آیا تشنج در نوزادان شایع است ؟

تشنج در ایام نوزادی از همه ایام عمر شایعتر است . ۲نوزاد از هر ۱۰۰۰ نوزاد ترم دچار تشنج درماه اول زندگی میشوند تشنج در نوزاد نارس و کم وزن شیوع بیشتری دارد .

●  تشنج در نوزادان چه علایمی دارد ؟

تشنج در نوزادان علایم متفاوتی دارد ممکن است به صورت حرکات شدید اندام ها ، پرش های عضلانی تکراری ، لرزش پلک ها ، سفت شدن اندام ها ، حرکات شبیه مکیدن یا جویدن در دهان ، گریه غیر طبیعی یا حرکات غیر طبیعی چشمها دیده شود . در بعضی نوزادان تنها علامت تشنج توقف تنفس به مدت بیش از ۲۰ ثانیه و کمبود شدن نوزاد است (که بیشتر در نوزادان نارس دیده می‌شود.

منبع:پزشکان بدون مرز

توانمندسازی کودکان و نوجوانان آسیب دیده از زلزله

رضوان مقدم سالانه هزاران زلزله توسط دستگاه های لرزه نگار ثبت می شوند. برخی آنقدر خفیف هستند که فقط به وسیله دستگاه ثبت می شوند و برخی موجب بروز خسارت های جانی و مالی فراوان می شوند. کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی از مناطق زلزله خیز جهان به شمار می آید. لذا پرداختن به مسائلی که در کاهش خسرات ناشی از زلزله می تواند ثمر بخش باشد از ضروریات است. عوامل آسیب زا پس از وقوع زلزله دو دسته اند: اثرات اولیه زلزله مثل از دست دادن عزیزان، صدمات جسمی و خرابی ساختمان ها و... اثرات ثانویه زلزله شامل: 1.عوامل تنش زای روانی فیزیکی: مانند ناله و شیون مردم ،صداهای ترسناک و...  2. عومل خبری تنش زا: مانند چه بر سر خانواده ام آمده؟ ترس از این که چه خواهد شد.  3. عوامل اجتماعی تنش زا: که بازماندگان ناگهان پی می برند خانه و مدرسه و دوستان خود را از دست داده اند  4. عوامل هیجانی تنش زا: اضطراب و ترس از صدمه دیدن دوباره خود و اطرافیان مشاهدات و تحقیقات نشان داده اند که پس از وقوع زلزله معمولا افسردگی و به دنبال آن خودکشی، بازماندگان زلزله را تهدید می کند. بنابراین علاوه بر حمایت های مادی، افراد بازمانده از زلزله به شدت نیاز به حمایت های روانی دارند. در این میان بیشترین آسیب های روانی متوجه زنان و کودکان است. در مواقع بحران ضروری است اقداماتی که انجام می شود به صورتی پایدار و موثر باشد و با حرکت های اصولی و دقیق، استفاده از توانایی ها و تخصص ها می توان به روند عادی شدن زندگی باز ماندگان سرعت بخشید. استفاده از شیوه های درست می تواند منشاء تغییر وضعیت بازماندگان و به ویژه از لحاظ روانی باشد تا آسیب های روانی و عاطفی آن ها را به حداقل برساند. در این زمینه می توان از نتایج تحقیقات و تجربیات قبلی استفاده کرد و با افراد و گروه هایی که تجربه جضور و کار در مناطق زلزله زده را داشته اند مشورت کرد و دست به ابتکارات جامعی زد. چرا کودکان و نوجوانان نیازمند مراقبت های ویژه اند؟ آسیب هایی که در شرایط بحران مانند جنگ، سیل، زلزله و طوفان بر کودکان و نوجوانان وارد می شود به مراتب سنگین تر و دردناک تر است. اگر بپذیریم که کودکان بیش از سایرین آسیب پذیرند و به تناسب سن، میزان رشد و نیازهای روحی شان به توجه ویژه نیاز دارند و نیز به دلیل وابستگی روانی، عاطفی و مادی به والدین در شرایط عادی نیاز به مراقبت بیشتری دارند به همان نسبت در شرایط بحرانی نیز نیازمند توجه ویژه هستند. به همین دلیل استفاده از روش ها و برنامه های ویژه و شیوه هایی برای کودکان به گونه ای که بتوانند از رشد سالمی برخوردار شوند ضروریست. در پی وقوع زلزله بحران های روحی، روانی، عاطفی و جسمی ناشی از ضایعه فقدان غالب کودکان و نوجوانان را تهدید می کند و چنانچه به موقع مورد توجه قرار نگیرند چه بسا هرگز نتوانند به زندگی عادی بازگردند. اقداماتی که انجام می گیرد باید تا خروج افراد آسیب دیده از مرحله بحران و آمادگی پذیرش شرایط موجود و ورود به زندگی عادی ادامه یابد. کمک هایی که ارائه می شود می تواند گامی در جهت پر کردن خلاء ناشی از مرگ عزیزان شان باشد. برخی بر این باورند که تنها بزرگسالن به سوگ می نشینند، اما سوگ فرایندی طبیعی و ضروری که بیشتر افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. اصطلاح «سوگ»، احساس ها و رفتارهایی است که در نتیجه فقدان پدید می آید. در کودکان و نوجوانان ضایعه فقدان بیشتر منجر به «سوگ پوشیده» می شود. در سوگ پوشیده افراد نشانه ها و رفتارهایی را تجربه می کنند که سبب بروز مشکلاتی برای آن ها می شود، اما برایشان مشخص نیست که این واکنش ها ناشی از ضایعه فقدان است. در این مورد وردن (1995) مطرح می کند که برای کمک به بازماندگان و دور کردن آنان از یاس و ناامیدی چهار هدف ویژه را باید دنبال کرد. روبرو کردن بازمانده با این واقعیت که فردی که مرده است دیگر باز نخواهد گشت.  کمک به بازمانده برای رفع آثار آشکار و نهان فقدان  کمک برای غلبه بر موانع سازگاری پس از فقدان  کمک به بازماندگان به طوری که بتوانند به زندگی موثر خود در جهان ادامه داده، روابط جدید مناسبی با اطرافیان برقرار کنند.[1] از چه شیوه هایی برای کمک به بازماندگان می توان بهره گرفت؟ در مواقع بحران به کار بردن شیوه عملی مناسب، استفاده از نتایج تحقیقات، تجربیات و مشاهدات می تواند به کاهش شدت آسیب و «پی.تی.اس.دی»[2]، موثر واقع شود. وجود تیم هایی از مددکاران و روانشناسان که به صورت گروهی و منسجم فعالیت کنند، مشاوره های فردی و گروهی، حمایت های روانی و عاطفی، استفاده از شیوه های عملی و علمی مانند بازی درمانی، هنر درمانی[3] (از جمله موسیقی درمانی، تئاتر درمانی، نقاشی درمانی) می تواند بسیار کارساز باشد. به گفته الینور اولمن[4] "هنر درمانی شامل طیفی از کاربردهای درمانی است که از هنرهای دیداری تشکیل شده است. در یک سوی این طیف هنر به عنوان ابزاری از ارتباط غیر کلامی مورد تـأکید قرار دارد. زیرا آثار هنری علاوه بر امکان تداعی و تفسیر به درک و حل مشکلات هیجانی کمک می کنند. در سوی دیگر این طیف، درمان از خود فرآیند هنری آغاز می شود. سودمندی این فن، بستگی دارد به اینکه اثر هنری خاصی در طول زمان چه نیرویی برای حل تعارضات درون مرزی و تعارضات بین فردی و جامعه از خود نشان داده است. پایه و اساس کار هنر درمانگر، در تمامی اشکال آن توضیح و تشریح هنرهای دیداری به عنوان پلی بین تجربیات درونی و بیرونی فرد می باشد.»[5] انجمن هنردرمانی آمریکا، هنر درمانی را چنین تعریف می کند: "استفاده درمانی از عمل تولید هنر، در رابطه تخصصی، توسط افرادی که بیماری، ضربه های روحی یا نشیب های زندگی را تجربه می کنند و همچنین توسط افرادی که در جستجوی پیشرفت شخصی می باشند. افراد می توانند از طریق خلق هنر و انعکاس در مخلوق هنری و پروسه های تولید آن، آگاهی از خود و دیگران را افزایش داده، با ناراحتی ها، استرس ها و ضربه های روحی خود مواجه شده، توانایی های شناختی کسب کرده و از لذات خلق هنر بهره برند. تولید هنری، نمایشگر شخصیت هنرمند و همچنین منعکس کننده پیشرفت توانایی ها، علایق، دغدغه ها و مشکلات اوست." «اشترن»[6] روانشناس فرانسوی برای اولین بار نقاشی را به عنوان یک روش درمانی به کار برد. او معتقد بود نقاشی به عنوان وسیله ای برای روان درمانی، بویژه در درمان کودکان ناسازگار مضطرب و ناتوان ذهنی مناسب است. کودکان می توانند بوسیله ی بازی نمادین، حوادث و تجارب مهم را بازسازی کنند و به این ترتیب آن را درک کنند. "در مورد انگیزه های نقاشی کردن، یکی از جنبه های مهم نظریه ی روانکاوی این است که بیان امیال و احساسات ناخودآگاه، حتی به صورتی پوشیده در یک نقاشی، دریچه ی اطمینانی است که امکان تخلیه بی زبان احساسات را فراهم می سازد؛ احساساتی که در غیر این صورت "ذخیره می شود" و احتمالاً خطرناک خواهند بود. اندیشه روانکاوی مبنی بر آن که نقاشی می تواند امکان پالایش (تصعید) عواطف سرکوب شده را فراهم سازد، به نظریه بازپیدایی[7] شباهت دارد که بازی را فراهم آورنده فرصتی برای بیان بی زبان تکانه های غریزی می داند. این اندیشه بخشی از مبنای منطقی هنر درمانی را تشکیل می دهد[8]." کارل یونگ معتقد بود هنر وسیله ای است پویا جهت درمان بیماران روانی. او تصورات و رؤیاهای خود را ترسیم می کرد و این روش را به بیمارانش نیز توصیه می نمود. سابقه ی هنردرمانی به گذشته های دور می رسد. چنانچه در قبایل ابتدایی برای درمان بیماران روانی از رقص و نمایش استفاده می کردند. سپس هنردرمانی به صورت علمی مورد توجه روانکاوان و روانشناسان قرار گرفت. اما روانشناسی هنر به شکل امروزی خود را می توان به زیگموند فروید[9] نسبت داد. او دریافت که آثار هنری زمینه ی مناسبی برای بررسی های عمیق روانشناختی هستند. نقش پراهمیت فعالیت های خلاقه و هنری و تأثیر آن در بازسازی و رشد شخصیت انسان در کتاب نمایش درمانی و روانپزشکی[10] چنین بیان شده است: "هنگامی که ناراحت هستیم فعالیت های خلاقه می تواند ما را از حال خود بیرون آورد و وضع روحی مان را تغییر دهد. مداوا (درمان) از دید پزشکی محض (مبتنی بر تندرستی) نیز عبارت از ایجاد تغییر می باشد. یعنی تغییر علائم بیماری در جهت سلامت، خلاقیت می تواند در افراد سالم تغییرات عاطفی ایجاد نماید. بنابراین تغییر افرادی با اختلالات عاطفی به تجربه ی اصلی خلاقه می تواند به عنوان درمان محسوب شود. مداوای اختلالات عاطفی شامل تغییر عواطف و گرایش ها در جهت بهبود می باشد. فعالیت خلاقه به عبارت دیگر نمایش تغییری در این جهت ایجاد می کند."[11] البته در اینجا منظور این نیست که به بازماندگان به صورت بیمار نگاه شود. بلکه باید به عنوان افرادی که دچار آسیب روحی، روانی و عاطفی شده اند، مورد توجه قرار گیرند. یکی از شیوه هایی که جهت کمک به کودکان می توان از آن بهره گرفت بازی درمانی است. اگرچه در کودکان بازی جنبه ی لذت و سرگرمی دارد، اما در فعالیت های آموزشی و درمانی می توان از آن استفاده نمود. "بازی درمانی" به عنوان یکی از شیوه های درمان اختلالات عاطفی و روانی و ناسازگاریهای رفتاری شناخته شده است. "بازی به معنی تلاش و فعالیت لذتبخش و خوشایند و تفریح است. کودکان از طریق بازی احساسات و رؤیاهای خود را بروز می دهند."[12] کودکان از طریق بازی ترس هایشان را ظاهر می کنند. دنیای درون و اسرار و مشکلاتشان را بروز می دهند. با استفاده از بازی های نمادین می توان کودک را از محدودیت های محیطی رها ساخت و با آنها ارتباط برقرار کرد. به نظر «اکسالین»[13] بازی درمانی وسیله ای برای تشخیص مشکلات است و مشاور یا مربی می تواند با مشاهده رفتار کودک ضمن بازی با اسباب بازیها به آنچه که در درونش می گذرد پی ببرد. "فعالیت های هنری و خلاقه علاوه بر تأثیر در شناخت ویژگی ها و تشخیص بیماری کمک مؤثری در آزادسازی هیجانات و درمان فشارهای عاطفی به شمار می رود."[14] "کودک از طریق نقاشی سخن می گوید و به بیان افکار، عقاید و عواطف خویش می پردازد. نیازها، تمایلات، مشکلات و محدودیتهای زندگی خود را بازگو می نماید. از این رو از طریق نقاشی کودکان نیز می توان در تشخیص چگونگی رشد ذهنی، عقلانی و عاطفی استفاده نمود. با بهره گیری از این گونه فعالیت های هنری می توان در بهداشت روانی، تعدیل و درمان مشکلات روانی- عاطفی و جهت رشد خلاقیت، کارایی، اعتماد به نفس و در دیگر جنبه های آموزشی- تربیتی اقدامات مؤثری به عمل آورد."[15] بازی های گروهی نیز باعث کاهش سطح اضطراب و نگرانی کودک می شود. فرد آسیب دیده در جمع درمی یابد که تنها او نیست که دچار مشکل شده بلکه دیگران هم وضعیتی مشابه او دارند. کودکان نه تنها از طریق بازی لذت می برند بلکه احساسات و عقاید خود را نیز بروز می دهند. گاهی برای کاهش فشار روحی و تحمل موقعیتی که در آن قرار دارند با خود سخن می گویند و خود را دلداری می دهند. از طریق بازی درمانی می توان به کودکان کمک کرد تا نسبت به رفتار خود آگاه شوند و توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران را بدست آورند. قرار گرفتن آنها در محیط صمیمی و آرام باعث کاهش اضطراب و ترس آنها می شود. در واقعه زلزله بم برخی مناطق این امکان را داشتند که از داوطلبان آموزش دیده و متخصص بهره مند شوند.  مشاهدات انجام شده توسط اینجانب حاکی از آن بود که کودکانی که از امکاناتی چون بازی درمانی، موسیقی درمانی (استفاده از موسیقی شاد) و قصه خوانی بهره برده بودند به مراتب اجتماعی تر و سرزنده تر از کودکانی بودند که از این امکان بی بهره مانده بودند. از طریق بازی می توان محیطی برای کودک فراهم آورد تا در آن خود به تجربه و کشف بپردازد و در جهت رشد و خلاقیت حرکت کند. با استفاده از نقاشی و قصه گویی، احساسات، افکار، آرزوها، نیازها و تعارضات درونی می توانند خود را آشکار نمایند. "در کودکان افسرده و نگران، نقاشی در مراحل اولیه درمان اهمیت زیادی دارد و می توان آن را تا آخر درمان نیز ادامه داد. ترسیمات اولیه ممکن است تکراری بوده و منظوری را بیان نکند. ولی به تدریج که کودک در مصاحبه آرامش بیشتری پیدا می کند، در ترسیمات خود مطالبی را بیان می کند و در حقیقت این یک روش برون فکنی است و کودک را باید تشویق نمود که راجع به چیزی که کشیده صحبت کند."[16] ضمن فعالیت های هنری کودکان می توانند مهارت های مقابله با اضطراب و استرس را کسب کنند. قرار گرفتن آنها در جمع یکی از بهترین و مؤثرترین راه های مبارزه با ترس و نگرانی است. افرادی که داوطلبانه برای کمک در محل حضور می یابند نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند. از این طریق می توان به کودکان کمک نمود تا واقعیت های سخت و تلخ پیش آمده را پذیرفته و بیاموزند که چگونه با شرایط جدید خود را سازش دهند. در حالت کلی توجه به این نکته بسیار ضروری است که افراد آسیب دیده را به عنوان افرادی محتاج نگاه نکنیم. چرا که مناعت خود را از دست می دهند. به جای آنها فکر نکنیم و تصمیم نگیریم بلکه کمک ها باید در جهتی باشد که روحیات آنها بازسازی شود و ایجاد انگیزه و ایجاد حس نیاز به موفقیت کند. فرض کنیم ما نقش عصا را برای کسی که آسیب دیده بازی می کنیم و کمک می کنیم تا فرد روی پای خود ایستاده و توانمند شود و با کسب مهارتهای سازشی و پذیرش واقعیت به زندگی عادی خود بازگردد. در این نوشته تأکید اصلی بر این مسئله است که شیوه های علمی برای التیام آلام آسیب دیدگان مطرح شود و ضمن انجام یک بررسی کوتاه زمینه ای برای انجام تحقیقات علمی جهت یاری رسانی و مداخله مفید و موثر فراهم آمده و به تبادل تجربیات پرداخته شود. ------------------  پانوشت ها: [1] مظاهری منیر –جعفری زاده حسین ، بروشور ،کارگاه توانمند سازی در بازسازی روحی و روانی باز ماندگان حوادث طبیعی [2] PDSD: Posttraumatic Stress Disorder [3] Art Therapy  [4] Elinor Ulman [5] احمد اعتمادی ،مصطفی تبریزی ، آشنایی با 39 فن روان درمانی ، تهرا ن ،1376 انتشارات فرا روان [6] Stern, 1942 [7] براساس این نظریه، رشد هر فرد نشان دهنده‌ی روند پیشرفت تکاملی کل نوع بشر است. به همین علت است که بازی‌ها در هر مقطعی از زندگی شخص، تداعی کننده‌ی وقایعی از تاریخ انسان‌ها هستند، مثل: شکار، تیر اندازی، مخفی کردن و جستجو کردن، تعقیب‌و‌گریز و...به عبارت دیگر بازی، بازپیدایی مراحل مختلف زندگی نوع بشر است. کودک در بازی ویژگی‌های رفتاری اجدادش را در مقیاس محدودی تکرار می‌کند. نقش بازی در زندگی انسان ها، تضعیف کردن و اصلاح مهارت‌های گذشته‌ای است که برای مرحله‌ی حاضر از تاریخ زندگی بشر مناسب نیستند.  [8] توماس کلین، مترجم عباس مخبر، مقدمه ای بر روانشناسی نقاشی کودکان، تهران انتشارات طرح نو، 1380 ، ص 83 [9] Sigmind Freud [10] Dramatherapie and Psychiatry [11] Dorthy M.Langley & Gorone.Langley.Dramatherapy and Psychiatry. Great Britian.1983.p11 [12] فنون و روش های مشاوره عبدالله ابادی ، چاپ چهار دهم ،انتشارات ترمه 1383 [13] Axline, 1969 [14] علی میرزا بیگی ، نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشت روانی کودکان ، تهران انتشارات مدرسه ،1376، ص 34  [15] منبع پیشین ص 35 [16] هادی سلیمی اشکوری ، تازه های روانپزشکی کودکان و نوجوانان، انتشارات چهر ، تهران 1355 ،ص 330  منابع :  1. میرزابیگی، علی. نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشت روانی کودکان. تهران. انتشارات مدرسه. 1376 2. ریچی هنریک، ترجمه ی اعتمادی، احمد و تبریزی، مصطفی. 39 فن روان درمانی. تهران. انتشارات فراروان. 1376 3. گلین توماس، آنجل. ام. جی. سیلک. ترجمه ی مخبر، عباس. تهران. مقدمه ای بر روانشناسی نقاشی کودکان. تهران. انتشارات طرح نو. 1380 4. سلیمی اشکوری، هادی. تازه های روانپزشکی کودکان و نوجوانان. انتشارات چهر. تهران. 1355 5.مظاهری، منیر- جعفری زاده، حسین. بروشور سوگ: کارگاه توانمند سازی در بازسازی روحی و روانی بازماندگان حوادث طبیعی منابع لاتین:  - Dorthy M .Langley & Gorone .Langley .Dramatherapy and Psychiatry. Great Britian .1983.p11. - Worden, J.W. (1996). Children & “grief: When a parent dies”. New York: Guilford.p13-16 منابع اینترنت  http://www.mainlinehealth.org http://www_baat_org-art_therapy.htm

 منبع: انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان

لوزه کودک را باید درآورد یا نه؟‏

دکتر احمد هاشمی

لوزه‏ها در دو طرف حلق قرار داشته و در مقابله با عفونت های تنفسی و دیگر عفونت ها نقش مؤثری دارند. اما گاهی خود لوزه‏ها تبدیل به محلی برای ایجاد عفونت های حاد و مزمن می‏شوند.

دانشمندان معتقدند لوزه ها در تکامل دستگاه ایمنی بدن کودک نقش دارند. لوزه ی کودکان به طور طبیعی بزرگ تر از افراد بالغ است و با افزایش سن از حجم آن کاسته می‏شود.

هر چند بزرگی لوزه معمولا ناشی از عفونت است، ولی در بسیاری از موارد نیز ممکن است لوزه کودکی بزرگ تر از حد طبیعی باشد، ولی هیچ گونه عفونتی در آن وجود نداشته باشد.

در بسیاری از کودکان، لوزه‏های دو سمت حلق ممکن است چنان بزرگ باشند که در خط وسط به هم برسند، بدون این که کودک مشکل خاصی داشته باشد. بر عکس این حالت هم امکان پذیر است، یعنی در مواردی لوزه با اندازه کوچک، دارای عفونت قابل ملاحظه ای است. بنابراین بر اساس حجم لوزه نمی توان به طور مستقیم به عفونت آن پی برد. وجود ترشحات سفید پنیرک مانند روی لوزه نیز همیشه دال بر عفونت آن نیست.

قرمزی و پرخونی لوزه همراه با تورم غدد لنفاوی زیر گلو بهتر می‏تواند نشان دهنده ی عفونت ‏باشد.

بسیاری از والدین سرماخوردگی‏های مکرر کودک، گرفتگی بینی، عفونت مکرر گوش، بی‏اشتهایی، لاغری یا تب مکرر را در اثر بزرگی و عفونت لوزه می‏دانند و اصرار در برداشتن لوزه کودک دارند. ولی این مساله احتیاج به معاینه و بررسی از سوی پزشک متخصص دارد و چون لوزه در ایمنی بدن مؤثر است، همواره سعی می‏شود تا حد ممکن از برداشتن آن خودداری شود.

لوزه‏ها در جریان عفونت حلق یا اصطلاحا گلودرد چرکی که در کودکان بسیار شایع است عفونی و بزرگ می‏شوند که اکثرا با بهبود عفونت، مجددا کوچک می‏گردند

در بعضی از خردسالان لوزه دچار عفونت مزمن می‏شود که علایم آن شامل گلودرد مکرر، درد در هنگام بلع غذا، اشکال در تنفس، خشکی، تحریک گلو و بوی بد تنفس است. گاهی در این موارد بزرگی لوزه به حدی است که باعث انسداد قابل ملاحظه جریان هوای تنفسی می‏شود و منجر به تنفس سخت و کمبود اکسیژن خون می گردد و در صورت عدم درمان، عوارض ریوی قابل ملاحظه خواهد داشت. در این موارد بهتر است با جراحی لوزه انسداد تنفسی برطرف شود.

در بیشتر کودکان با افزایش سن، تعداد و شدت عفونت های لوزه کم می‏شود.

لوزه سوم در قسمت پشت و بالای حلق قرار دارد و بافت نرم و پهنی است که عفونت و بزرگ شدن آن معمولا از لوزه‏های دو سمت حلق تبعیت می‏کند، اما گاهی نیز به تنهایی بزرگ می‏شود. بزرگی لوزه سوم باعث انسداد جریان هوای بینی و بسته شدن شیپور استاش که گوش میانی را به حلق متصل می‏سازد، می‏شود.

تنفس دهانی

علایم بزرگی لوزه سوم شامل گرفتگی بینی، تنفس از دهان و ترشح مداوم بینی است. این کودکان معمولا صدای گرفته و تودماغی دارند. تنفس دهانی گاهی فقط در هنگام خواب بروز می‏کند، به خصوص اگر فرد به حالت درازکش خوابیده باشد. اما اگر لوزه سوم خیلی بزرگ باشد، کودک در هنگام روز هم با دهان نفس می‏کشد و لب و دهان او خشک می‏شود.

از دیگر علایم بزرگی لوزه سوم، عفونت مکرر یا مزمن حلق است. ورود ترشحات چرکی به حلق به خصوص در هنگام شب و نیز خشکی گلو در اثر تنفس دهانی، منجر به سرفه‏های شدید می‏شود. لوزه سوم باعث بسته شدن شیپور استاش و عفونت مکرر یا مزمن گوش میانی همراه با کاهش شنوایی می‏شود.

در بعضی از کودکان که لوزه‏های آنها بسیار بزرگ است، در هنگام خواب انسداد موقت جریان هوا روی می‏دهد که منجر به خرناس کشیدن، تنفس سخت، کاهش اکسیژن خون و بالا رفتن گاز کربنیک آن و مشکلات ریوی قابل ملاحظه خواهد شد.

چه لوزه هایی را باید درآورد؟

لوزه‌ها یک عضو دفاعی بدن به شمار می‌روند که گلبول سفید می‌سازند، از این رو کودکانی که لوزه سوم دارند، نباید بی ‌دلیل تحت عمل جراحی قرار گیرند. اما در موارد زیر برداشتن لوزه الزامی است :

- در کودکانی که به علت عفونت های شدید و مکرر، ترس از افزایش ابتلا به تب روماتیسمی وجود دارد.

- بزرگی لوزه باعث انسداد قابل ملاحظه ی راه هوایی کودک می‏شود.

- عفونت مکرر گوش و کاهش شنوایی بروز می کند.

- در لوزه، آبسه پدید می آید.

برداشتن لوزه تأثیری در درمان و پیشگیری از سرماخوردگی و سینوزیت ندارد

توصیه های ضروری

* کودکان را شب حمام نکنید. سرماخوردگی‌‌‌های مکرر یکی از عوامل تشدید و برگشت لوزه سوم در کودکان است. استحمام کودکان در شب یکی‌ از عوامل ابتلای‌ آنها به سرماخوردگی است، زیرا در شب درجه حرارت بدن پایین می آید و از طرفی به خاطر کنار زدن رو انداز توسط کودک، کودک مستعد ابتلا به سرماخوردگی می‌شود.

* کودکی که تحت عمل جراحی لوزه سوم قرار گرفته است نباید از غذاهای آماده استفاده کند، زیرا ادویه‌های موجود در این غذاها موجب تحریک و حتی برگشت لوزه می‌شود.

* در کودکان دارای حساسیت (آلرژی) عمل جراحی لوزه نباید در ماه های تابستان انجام شود. ولی برای کودکان سالم و بدون حساسیت، ماه های خرداد تا شهریور، زمان مناسبی برای برداشتن لوزه است.

* جراحی لوزه نسبت به سایر جراحی هایی که توسط بیهوشی عمومی صورت می گیرند، خطری ندارد و باید مراقب عوارض پس از عمل بود.

* نکته مهمی که در مورد لوزه های دائم الچرکی وجود دارد این است که نباید تصور کرد لوزه کودک بدون جراحی، التیام پیدا می کند. عفونت مزمن لوزه هایی که دائماً چرک می کنند، خطرناک است و حتماً باید جراحی شود تا کودک، درمان شود، زیرا تکرارعفونی شدن لوزه می تواند منجر به انسداد راه تنفسی، تغییر وضعیت صورت، دردهای پیاپی گلو و عفونت گوش شود.

منبع: پرتال جامع مهدکودک و خانواده

چگونه کودکان را به ورزش تشویق کنیم

 

انجام ورزش روزانه کاری است که باید از دوران کودکی آغاز شود . ورزش هایی که به کودکان داده می شود، باید نوعی باشند که به تربیت قوای فکری و نظم روحی آن ها کمک کند .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  از ورزش ها و بازی های کودکان، استفاده های دیگری نیز می توان نمود مربیان دلسوز و زیرک، با توجه به نوع بازی ها و ورزش های مورد علاقه کودکان، می توانند شخصیت واقعی و حقیقی و نیز استعدادهای نهفته کودکان و حساسیت های روحی آنان را کشف نموده و در برنامه ریزی های تربیتی، مورد توجه و استفاده قرار دهند. 

آکادمی متخصصان اطفال آمریکا این توصیه‌ها را برای تشویق فعالیت جسمی در میان کودکان ارائه میدهند:

- با متخصص اطفال کودکتان دیدار کنید تا او با شما و کودک‌تان درباره اهمیت فعالیت جسمی برای سلامت هر فرد صحبت کند.
- کودک‌تان را تشویق کنید تا به ورزش یا فعالیت جسمی دیگر مناسب سنش که به آن علاقه دارد، یا فعالیتی که خانواده می‌توانند همراه هم از آن لذت ببرند، بپردازد.
- جای ایمن را برای کودک فراهم کنید که بتواند در آنجا به ورزش و بازی بپردازد، و اسباب‌بازی‌هایی را به او بدهید که فعالیت جسمی او را تشویق کند.
- خودتان با اختصاص دادن زمانی به ورزش و بازی با کودک‌تان، به فعالیت جسمی بپردازید.
- زمان گذرانده شده در پای تلویزیون و کامپیوتر را برای همه اعضای خانواده محدود کنید.
- به کودک‌تان بیاموزید بیش از حد به خودش فشار نیاورد- ورزش باید برای کودک سرگرم‌کننده باشد، نه دردناک. 

همچنین رعایت نکات ایمنی زیر را برای بازی و ورزش کودکان رعایت نمایید :

محوطه بازی کودک باید امن و دور از عوامل خطرآفرین باشد.

گرم کردن بدن قبل از شروع ورزش و خنک کردن آن پس از ورزش بسیار مهم بوده و در کاهش کوفتگی و درد عضلانی بسیار مفید است.

کودکان کم سال نباید به ورزش‌هایی بپردازند که موجب اخلال در کار رشد استخوا‌ن‌ها، عضلات و مفاصل آنها شده یا به این اندام‌ها صدمه وارد کند. بهترین روش پرداختن به ورزش‌های متنوعی است که روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدن‌سازی با وزنه قبل از سن بلوغ به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد.

بهترین حالت در بازی و ورزش کودک زمانی است که او با هم‌سالان یا کودکان هم‌قد و قواره خود باشد.

از آنجایی که بدن کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار سریع‌تر گرم و سرد می‌شود آنها نباید به ورزش‌هایی بپردازند که بیش از ۳۰ دقیقه طول بکشد؛ نباید در هوای بسیار گرم (بالای ۳۰ درجه سانتی‌گراد) به ورزش و بازی بپردازند و نباید هنگام شنا به مدت‌طولانی در آب سرد باقی بمانند.

 معمولا کودکان نمی‌دانند که چه زمانی به نوشیدن آب نیاز دارند و اغلب قبل از اینکه احساس تشنگی کنند به آب نیاز دارند. آنها باید قبل، بعد و در حین ورزش و بازی آب بنوشند.
کودکان در هوای گرم به کرم‌های ضدآفتاب و کلاه لبه‌د‌ار نیاز دارند.

مطمئن شوید که کودک به انجام کاری که نمی‌تواند انجام دهد یا از انجام آن وحشت دارد، مجبور نشده باشد.

کودک نباید برای اینکه کاری را درست انجام نداده یا خوب بازی نکرده است مقصر دانسته نشود و مورد انتقاد و تمسخر قرار نگیرد.

مراقب باشید هیچ‌کس از بین بازیکنان، مربی یا تماشاگران بر سرش فریاد نزند و او را متهم نکند.

آسیب‌های ورزشی در مورد کودکان باید با دقت بسیار بیشتری درمان شود تا موجب اخلال در رشد آنها نشده و یا به نوعی معلولیت یا ناتوانی تبدیل نشود. 

منبع: پزشکان بدون مرز

کودکان و استفاده از تلفن همراه

 

با از گذشت ۲۰ سال از اختراع تلفن همراه، بسیاری از متخصصان بر این باورند که استفاده از آن خطری ندارد، با این حال، هنوز هم ابهامات زیادی در مورد خطرات استفاده از این وسیله برای کودکان وجود دارد.

به گزارش سایت پزشکان بدون مرز، تحقیقات در مورد ارتباط بیماری سرطان و استفاده از تلفن همراه با مشکلاتی همراه است. ابتلا به سرطان معمولا مدت زیادی حدود چند ده سال طول می کشد و هنوز زمان زیادی از استفاده عمومی از این وسیله نمی گذرد.

با این وجود، بیشتر دانشمندان در مورد این که اگر استفاده از این وسیله خطرناک باشد، خطر آن برای کودکان بیشتر است اتفاق نظر دارند. دکتر آنی ساسکو از موسسه سلامت عمومی، اپیدمولوژی و توسعه بردو می گوید: "اگر عمق نفوذ امواج الکترو مغناطیس به مغز برابر ۴ سانتیمتر باشد، در بزرگسالان به منطقه گیجگاهی (Temporal lobe) خواهد رسید که وظایف چندانی بر عهده ندارد اما در کودکان این میزان نفوذ مناطق مرکزی‌تر مغز را تحت تاثیر قرار خواهد داد."

او ادامه می دهد: "افزون بر این جمجمه کودکان نازک‌تر است و کمتر می تواند نقش حفاظتی داشته باشد و میزان آب موجود در مغز آن ها نیز بیشتر است و می توان گفت دلایل زیادی وجود دارد که نشان می دهد میزان جذب اشعه در کودکان بیشتر است."

یک تحقیق اروپایی که به تازگی در ژورنال موسسه ملی سرطان آمریکا منتشر شده به این نتیجه رسیده که احتمال ابتلا در کودکانی که از تلفن همراه استفاده می کنند، نسبت به کودکانی که از این وسیله استفاده نمی کنند بیشتر نیست. منتقدان این نظریه می گویند که تحقیقات در یک دوره زمانی کوتاه مدت انجام شده است و اطلاعات مورد استناد هم تاریخ گذشته هستند.

آ ژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC)به تازگی تلفن های همراه را دسته بندی مجدد کرده است. این موسسه وابسته به سازمان ملل، در ارائه دلائل کافی برای نشان دادن این که تلفن های همراه قطعا در ابتلا به سرطان موثر هستند ناتوان بوده، اما در عوض تلفن همراه را در گروه "احتمالا سرطانزا" طبقه بندی کرده است. این طبقه بندی مجدد پس از برگزاری نشست دانشمندان متخصص این زمینه در مقر اصلی موسسه در شهر لیون انجام شد.

آن ها اطلاعات به دست آمده از آزمایشاتی که روی حیوانات انجام شده را به همراه نتایج طولانی ترین تحقیق انجام شده روی مبتلایان به سرطان مغز مورد بررسی قرار دادند. دکتر کورت استریف از موسسه IARC می گوید: "از مطالعه سرطان در انسان شواهدی قوی به دست آمده که نشان دهنده ارتباط احتمالی استفاده از تلفن همراه و ابتلا به برخی از انواع سرطان مغز است."

برخی از دانشمندان معتقدند که طبقه بندی IARC در مورد ارتباط احتمالی استفاده از تلفن همراه و ابتلا به سرطان خیلی دقیق نیست. دکتر آنی ساسکو می گوید: "من فکر می کنم که تلفن همراه خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می دهد و دلایل قوی هم موجود است که نشان می دهد احتمال ابتلای افرادی که برای مدت بیش از ۱۰ سال از این وسیله استفاده کرده اند، به لیگوما که نوعی تومور مغزی است افزایش می یابد." بسیاری از والدین به فرزندان شان تلفن همراه می دهند تا هنگامی که آن ها در دنیای پر خطر بیرون از خانه هستند از آن ها خبر بگیرند؛ اما اگر این وسیله خود به عامل خطر تبدیل شود چه؟

دکتر استریف می گوید: "می توان گفت که بدترین حالت استفاده از تلفن همراه هنگام مکالمه صوتی و وقتی است که گوشی به گوش یا مغز نزدیک است. بنابراین به عنوان مثال می توان استفاده از تجهیزات هندز فری (Hands free) را پیشنهاد کرد." او اضافه می کند: "شواهدی هم مبنی بر دو برابر شدن این اثر در کودکان وجود دارد. بنابراین شاید عاقلانه باشد که استفاده کودکان از این وسیله را محدود کنیم و اقدام عملی را جدی بگیریم."

با توجه به نتایج این تحقیقات، برخی معتقدند که دولت ها و مسوولان سلامت و بهداشت باید مردم را به استفاده از پیامک به جای مکالمه، استفاده از تلفن ثابت و استفاده از هندز فری تشویق کنند.  

منبع: کتابک

روان پریشی پس از زایمان

 

دکتر شیوا دولت آبادی

مساله افسردگی پس از زایمان که یک اختلال شناخته شده است و با تغییرات هورمونی و مغزی پس از زایمان همراه است یک تشخیص است، اما مورد مهم‌تر روان‌پریشی پس از زایمان است که خیلی جدی‌تر از افسردگی پس از زایمان می‌تواند برای مادر عوارض به دنبال داشته باشد. البته روان‌پریشی پس از زایمان نوع بسیار نادری است که خیلی جدی است و مانند هر روان‌پریشی دیگری به نوعی قطع رابطه با واقعیت را به دنبال دارد.

روان‌پریشی پس از زایمان بسیار فراتر از یک افسردگی پس از زایمان است و ما در واقع با یک اختلال خیلی جدی روانی روبرو هستیم.

اما افسردگی که یک اختلال طبیعی پس از زایمان است با علایمی نظیر بی‌تفاوتی، بی‌توجهی و بی‌رغبتی به خود و حتی کودک همراه است که به هیچ‌وجه با چنین آسیب‌رسانی فجیعی همراه نخواهد بود پس در رابطه با مورد مادری که فرزند 16 روزه خود را کشته است با یک اختلال جدی‌تر، نادرتر اما ممکن روبرویم.

البته روان‌پریشی پس از زایمان بیشتر به نوع زندگی هر زن پیش از بارداری و زایمانش بازمی‌گردد و اینها همه مسائلی است که در حیطه تشخیص روان‌پزشکی قرار دارد. البته این اختلال‌ها (افسردگی و روان‌پریشی پس از زایمان) معمولا گذرا هستند و در صورت همراه شدن با آگاهی و شناخت قابل کنترلند.

مهم این است که آگاهی این قدرت را به ما می‌دهد که بتوانیم از وقوع اختلالات جسمانی و روانی پیشگیری کرده و از پیامدهای سنگین و سهمگین آن مصون بمانیم. بنابراین لازم است که به هر کس که وارد مقطع جدیدی از زندگی‌اش می‌شود کمک شود تا اطلاعات کافی در مورد احتمال تغییراتی که حاصل می‌شود به دست آورد. البته این مساله را از همه افراد جامعه نمی‌توان انتظار داشت اما این انتظار از متولیان و برنامه‌ریزان سلامت روان و جسم کشور می‌رود که اطلاعات کافی و سهل‌الوصول را در این زمینه در اختیار افراد قرار دهند.

بنابراین به نظر می‌رسد باید در رابطه با همین مورد خاص در بخش‌های زایمان سراسر کشور بروشورهایی پخش شود تا زنان بتوانند با آگاهی بیشتری با تغییراتی که ممکن است در آنها به وجود آید برخورد کنند.

بدون تردید هرچه اطلاع‌رسانی و انتقال آگاهی و دانش زندگی انسان‌ها را بالاتر ببریم و آنها را توانمندتر کنیم، می‌توانیم امیدوارتر باشیم که با مشکلات زندگی‌شان به شیوه مناسب‌تری برخورد کنند.

اینکه یک مادری نوزاد چند روزه خود را با چاقو می‌کشد یک فاجعه انسانی برای این خانواده است اما خیلی از والدین جوان نمی‌دانند که حتی با بچه‌های کج‌خلق‌شان چگونه برخورد کنند بنابراین اینگونه آگاهی‌ها می‌تواند به تنظیم رابطه مادر و فرزند که بعدها پایه و اساس شکل‌گیری شخصیت آن کودک نیز می‌شود کمک کند.

بنابراین هرچه دوره‌های آموزشی پیش از بچه‌دار شدن برای والدین عمومی‌تر و در دسترس و حتی در جاهایی اجباری باشد، می‌توانیم از بروز چنین فجایعی جلوگیری کرده و با بالا بردن آگاهی مادران هم فرزندان سالم‌تری داشته باشیم و همه شادمانی داشتن یک فرزند را برای خانواده‌اش شاهد باشیم.
منبع: روزنامه اعتماد

بوفه مدارس خالی از خوراکیهای سالم

به گزارش خبرنگار مهر، با شروع سال تحصیلی مدارس در کشور وضعیت تغذیه بیش از 13 میلیون دانش آموز به واسطه خوردن خوراکیهای خارج از خانه دستخوش تغییر می شود که این وضعیت تا حدود زیادی بر سلامت آنها تاثیر منفی دارد.

منصور شهرکی، متخصص تغذیه معتقد است؛ کودکانی که صبحانه نمی‌خورند به دلیل کاهش دریافت مواد غذایی و کاهش انرژی بدن، زودتر خسته می‌شوند و یادگیری و قوه خلاقیت آنها در کلاس درس کاهش می‌یابد. 

این کارشناس تغذیه در خصوص میان وعده مورد نیاز دانش‌آموزان در مدرسه می گوید: میوه یا شیر و کیک و یا غذاهایی که در منزل طبخ شده مانند کتلت بهترین گزینه برای استفاده دانش‌آموزان در دومین زنگ تفریح است.

وی با تاکید بر اینکه دانش‌آموزان از خوراکیهای فاقد ارزش غذایی مانند چیپس، پفک، لواشک و تمبرهندی استفاده نکنند، می افزاید: این خوراکیها علاوه بر ایجاد سیری کاذب، در درازمدت موجب ابتلا دانش‌آموز به سوء تغذیه می‌شود.

ایجاد پایگاه تغذیه سالم در مدرسه

پایگاه تغذیه سالم در مدرسه مکانی است که به ارائه میان وعده برای دانش آموزان می پردازد و این میان وعده ها باید 300 تا 400 گرم کالری انرژی و 10 تا 12 گرم پروتئین داشته و بخشی از ریزمغذیها مانند آهن و ویتامین مورد نیاز روزانه دانش آموزان را تامین کند.

دکتر گلایل اردلان، رئیس اداره بهداشت مدارس وزارت بهداشت به شرایط بهداشتی پایگاه تغذیه سالم در مدارس اشاره می کند و می گوید: شرایط سالم بودن این پایگاهها بستگی به مواردی همچون مواد خوراکی، فضای فیزیکی و فروشنده مواد خوراکی دارد و مواد خوراکی قابل عرضه در پایگاه تغذیه سالم باید بسته بندی شده و دارای استاندارد و پروانه ساخت از وزارت بهداشت باشد و بهترین این مواد از لحاظ ارزش غذایی شامل خشکبار، خرما، انواع میوه خشک، انواع مغزها، کشمش، نخودچی، آجیل سویا وانجیر خشک می شود.

دانش آموزان ایرانی با میوه و سبزی بیگانه اند

دکتر زهرا عبداللهی، سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت‌ با اشاره به اینکه اغلب کودکان و نوجوانان به میزان لازم میوه و سبزی مصرف نمی کنند، می گوید: میان وعده مناسب عادات غذایی درست را پایه ریزی می کند و از بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، سرطان، ‌دیابت، فشارخون بالا و چاقی جلوگیری می کند. 

سیب،‌ زردآلو، موز، گیلاس، آلبالو، انگور، طالبی،‌ کیوی، هلو، توت فرنگی و هندوانه مثالهایی هستند که عبداللهی از میوه ها می زند و می افزاید: میوه های خشک و برگه ها مانند کشمش،‌ برگه هلو و زرد آلو و سایر میوه های خشک شده به خصوص اگر بدون شکر باشند جایگزینهای مناسبی برای میوه هستند که دانش آموزان می توانند به راحتی آنها را در زنگ تفریح مدرسه میل کنند.

استفاده بی رویه از میان وعده های غیرخانگی مانند انواع کیک، بیسکویت، آبمیوه صنعتی، شکلات و آبنبات موجب اضافه وزن دانش آموزان می شود.

در رژیم غذایی دانش آموزان معمولا مقادیر زیادی فرآورده های غلات وجود دارد اما اغلب این فرآورده ها شامل شیرینی، کیکهای صبحانه، غلات شیرین شده و غلات تصفیه شده دیگر است که قند و چربی زیادی دارند و مصرف بی رویه آنها سبب اضافه وزن می شود.

خوردن تنقلات ناسالم باعث خستگی دانش آموز می شود

دکتر ابوالقاسم جزایری ، مشاوره تغذیه‌ای معاونت بهداشتی وزارت بهداشت می گوید: مصرف برخی تنقلات مانند پفک، چیپس و سوسیس و کالباس توسط دانش آموزان موجب می‌شود در طول روز و در سر کلاس درس همیشه خسته باشند. دانش‌آموزان در میانه روز به اندازه وعده‌های اصلی گرسنه نیستند بنابراین دقت در اینکه چه موادغذایی را برای میان وعده انتخاب می‌کنند دارای اهمیت است.

جزایری وی با اشار به اینکه مصرف میان وعده به عنوان غذای سبک در زنگ تفریح برای تجدید انرژی ضروری است، می افزاید: استفاده از خوراکیهایی مانند خرما، نخودچی و کشمش و لقمه‌های نان و پنیر که توسط والدین برای دانش‌آموزان تهیه می‌شود، املاح مهمی را که در یادگیری و افزایش انرژی نقش دارند برای دانش‌آموزان تامین می‌کند. 

این در حالی است که دستورالعمل مربوط به بوفه‌های مدارس در شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران، تبریز و مشهد به دلیل همکاری نامناسب و ناکافی مدیران مدرسه زیر 50 درصد است. 

منبع: خبرگزاری مهر

درمان نوزادان فلج مغزی با خون بند ناف

درمان نوزادان فلج مغزی با خون بند ناف

 

نویسنده : عاطفه قلع ریز
درآینده نزدیک نوزادان مبتلا به فلح مغزی و سی پی با خون بند ناف درمان می شوند
رئیس سازمان بانک خون کشور گفت: بانک خون کشور با هماهنگی مراکز تحقیقاتی قرار است در آینده برای اطفال مبتلا به فلج مغزی و بیماران سی پی از سلول‌های خون بند ناف استفاده کنند.

 
مرتضی ضرابی درگفتگو با ماهنامه زندگی سالم افزود: تا پایان امسال میزان خون بند ناف به 12 هزار نمونه افزایش می‌یابد اما اکنون هیچ‌گونه اطلاع رسانی در مورد ذخیره سازی خون بند ناف در کشور انجام نمی‌شود.  

وی بیان داشت:‌ در سال جاری برای نخستین بار سه عمل پیوند با استفاده از خون بند ناف در کشور و با هماهنگی سه بیمارستان شریفی،‌ طالقانی و شهدا انجام خواهد گرفت.
رئیس بانک خون بند ناف کشور خاطرنشان کرد: در این بانک صرفا جمع آوری و نگهداری خون بند ناف انجام می‌شود و در صورت نیاز مراکز پیوند به سلول، خون بند ناف در اختیار آنان قرار داده می‌شود.  

وی ادامه داد: هر فرد تعداد سلول‌های خون بند ناف متفاوتی دارد که در زایمان طبیعی حجم خون بند ناف بیشتر از زایمان سزارین است همچنین با توجه به سن مادر و زایمان اول، تعداد سلول‌های خون بند ناف افزایش می یابد.
ضرابی تصریح کرد: هم اکنون هر خانواده‌ای برحسب تمایلش با پرداخت هزینه‌ای خون بند ناف نوزاد خود را در بانک خون نگهداری می‌کنند تا در صورت نیاز برای عمل پیوند بتوانند از آن استفاده کنند.  

رئیس بانک خون بند ناف کشور اضافه کرد: در شهرستان‌ها هر خانواده مبلغ650 هزار تومان برای قرار دادن خون بند ناف نوزاد خود در بانک خون پرداخت می‌کند که در کل سالانه نزدیک به 103 هزار تومان برای نگهداری خون بند ناف ‌پرداخت می‌شود اما در تهران این رقم بیشتر است.
وی گفت: ایجاد بانک عمومی خون بند ناف به منظور اهدا برای افرادی که نیاز به عمل پیوند دارند از دیگر برنامه‌های بانک خون است که در آینده امیدواریم به مرحله اجرا برسد.  

ضرابی با بیان اینکه استفاده از خون بند ناف برای عمل پیوند در صورتی امکان‌پذیر است که فرد گیرنده و دهنده خون بند ناف با هم خصوصیات ژنتیکی یکسانی داشته باشند، افزود: استفاده از خون بند ناف نوزاد برای والدین تا 50 درصد احتمال موفقیت وجود دارد و این در حالی است که برای خواهر و برادر این موفقیت به 25 درصد می‌رسد.  

رئیس بانک خون بند ناف کشور با اشاره به اینکه استفاده از خون بند ناف تنها برای درمان بیماران خونی مورد استفاده است، اضافه کرد: در کشورهای اروپایی از خون بند ناف برای بیمارانی که مبتلا به اختلال عصبی و فلج مغزی هستند،‌ استفاده می‌شود.
وی اظهار داشت:‌ در حال حاضر هشت هزار و 500 نمونه خون بند ناف در بانک خون کشور ذخیره سازی کرده‌ایم که هنوز هیچ مورد از این تعداد برای درمان بیماران استفاده نشده است.  

ضرابی تصریح کرد: با توجه به اینکه سیستم ایمنی کودکان تکامل نیافته و هنوز این سیستم بدن را به خوبی نمی‌شناسد، استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف نسبت به سلول‌های بنیادی مغز و استخوان برای انجام عمل پیوند از عارضه کمتر و شانس بیشتری برخوردار است.  

وی با بیان اینکه برای انجام هر عمل پیوند به طور متوسط به ازای هر کیلو گرم وزن بدن به 20 تا 30 میلیون سلول خون بند ناف نیاز داریم، اظهار داشت: به طور مثال اگر 400 میلیون سلول خون بند ناف نگهداری کنیم برای فردی که دارای وزن 20 کیلوگرم است امکان پیوند وجود دارد و اگر یک میلیارد سلول ذخیره کنیم حداکثر برای یک فرد با وزن 30 تا 40 کیلو گرم عمل پیوند امکان‌پذیر است.
وی با بیان اینکه براساس استانداردهای جهانی یک خون بند ناف را می‌توان تا 20 سال در بانک خون نگهداری کرد، بیان داشت: این در حالی است که امکان نگهداری خون بند ناف در30 تا 35 سال هم امکان‌پذیر است.  

ضرابی گفت: در حال حاضر در 13 استان کشور دفاتر دخیره سازی خون بند ناف ایجاد کرده‌ایم که تا پایان سال سه استان دیگر نیز به آن اضافه خواهد شد.
وی افزود: در صورتی که بتوانیم کار نگهداری از سلول‌های خون بند ناف را علاوه بر ذخیره سازی در استان‌ها ایجاد کنیم عمل پیوند با سرعت بیشتری انجام خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه ذخیره سازی خون بند ناف در کمتر از 24 ساعت باید انجام شود ادامه داد: نبود سلول خون بند ناف به مقدار نیاز عمده ترین مشکل بانک خون است. 

منبع: مرکز جامع توانبخشی ایران