پنج شنبه، ۱۷ شهریور، روز جهانی سواد آموزی بود.
موضوع امسال روز جهانی سواد آموزی، رابطه بین سوادآموزی و صلح بود. یونسکو، هماهنگ کننده برنامه های این مناسبت جهانی است. روز جهانی سواد آموزی در بسیاری از کشورها بزرگ داشته می شود. اما امسال مراسم رسمی آن در شهر دهلی نو درهند برگزار شد.
در مراسم امسال، یونسکو، دو جایزه سواد آموزی خود به نام های کنفسیوس و کینگ سیجونگ را به پروژه هایی در بروندی، مکزیک، جمهوری دموکراتیک کنگو و ایالات متحده آمریکا اهدا کرد. در مراسم روز جهانی سواد آموزی د ردهلی نو، یک گردهمایی دو روزه درباره آموزش زنان و تاثیر آن بر توسعه همه جانبه و پایدار جهانی نیز برگزار شد.
ایرینا بوکوا، دبیرکل یونسکو در پیامی که به مناسبت روز جهانی سوادآموزی منتشر کرده به ارتباط بین صلح و سوادآموزی اشاره کرده و گفته است: "امسال، تاکید ویژه روز جهانی سوادآموزی بر ارتباط بین سوادآموزی و صلح متمرکز شده است. صلح پایدار، براساس احترام به حقوق بشر و عدالت اجتماعی پایه‌گذاری می‌شود و سوادآموزی که شالوده هر نوع آموزش و یادگیری مادام‌العمر است، یکی از این حقوق به شمار می‌رود. سوادآموزی پیش‌نیاز صلح است زیرا با گذر از گستره‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و انسانی، فواید بی‌شماری به ارمغان می‌آورد. در جوامع دانش‌بنیاد کنونی، فقدان سوادآموزی بیش از هر زمان دیگر مترادف با محرومیت و درحاشیه‌ماندگی است."
بر اساس آماری که یونسکو منتشر کرده است، هم اکنون ۷۹۳ میلیون بزرگسال، که بیشتر آن ها زنان و دختران هستند، بی سوادند. ۶۷ میلیون کودک در سن دبستان نیز در جهان زندگی می کنند که از آموزش بی بهره مانده اند. در همین حال، ۷۲ میلیون نوجوان در سن دوره راهنمایی هستند که نمی توانند به مدرسه بروند.
بر همین اساس، بیشتر از نیمی از جمعیت یازده کشور جهان بی سواد هستند. این کشورها، بنین، بورکینافاسو، چاد، اتیوپی، گامبیا، گینه، هاییتی، مالی، نیجر، سنگال و سیرالئون هستند.
بر اساس آمار یونسکو، بیشتر از نیمی از مردم بی سواد دنیا (۵۱/۸ ٪) درغرب و جنوب آسیا زندگی می کنند. به همین ترتیب، ۲۱/۴ ٪ بی سوادان دنیا در کشورهای پایین صحرای آفریقا، ۱۲/۸ ٪ در شرق آسیا و اقیانوسیه، ۷/۶ ٪ در کشورهای عربی، ۴/۶ ٪ در کشورهای آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب و ۲٪ در آمریکای شمالی، اروپا و آسیای مرکزی زندگی می کنند.
منبع: یونسکو به نقل از کتابک
متن پیام مدیر کل یونسکو به مناسبت روز جهانی سوادآموزی
مدیرکل یونسکو خانم ایرینا بوکوآ به مناسبت روز جهانی سوادآموزی (8 سپتامبر) پیامی به شرح زیر ارسال کرده است:
امسال، تاکید ویژه روز جهانی سوادآموزی بر ارتباط بین سوادآموزی و صلح متمرکز شده است.
صلح پایدار، براساس احترام به حقوق بشر و عدالت اجتماعی پایه‌گذاری می‌شود و سوادآموزی که شالوده هر نوع آموزش و یادگیری مادام‌العمر است، یکی از این حقوق به شمار می‌رود.
سوادآموزی پیش‌نیاز صلح است زیرا با گذر از گستره‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و انسانی، فواید بی‌شماری به ارمغان می‌آورد.
در جوامع دانش‌بنیاد کنونی، فقدان سوادآموزی بیش از هر زمان دیگر مترادف با محرومیت و درحاشیه‌ماندگی است.
مطابق با جدیدترین نمودارها (2009)، 793 میلیون نفر بزرگسال فاقد مهارت‌های اولیه سوادآموزی‌اند که اکثریت آنان را زنان و دختران تشکیل می‌دهند. بیش از 67 میلیون کودک در رده سنی ابتدایی هنوز وارد مدرسه نشده‌اند و 72 میلیون نوجوان در سن پایین‌تر از مدارس متوسطه نیز از حق هرگونه آموزش بی‌بهره‌اند که این امر خطر ایجاد نسل جدیدی از بی‌سوادان را افزایش می‌دهد.
این وضعیت غیر قابل قبول، هرگونه تلاش برای کاهش فقر و توسعه انسانی را با مشکل مواجه می‌کند، ناقض حقوق بشر و آزادی‌های بنیادی است و تهدیدی برای صلح و امنیت به شمار می‌رود.
سوادآموزی عامل تسریع‌کننده توسعه و نیرویی برای صلح است:
نخست، سوادآموزی افراد را توانمند می‌سازد و از طریق تجهیز آنان به مهارت‌ها و اعتماد به نفس باعث می‌شود که به جستجوی اطلاعاتی بپردازند که برای زندگی حیاتی است و تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند که به‌طور مستقیم بر جوامع و خانواده‌هایشان تاثیرگذار است.
دوم، سوادآموزی شرایطی را برای افراد فراهم می‌سازد تا بتوانند در فرآیندها و جریان‌های مردمسالارانه شرکت کنند، در سازمان‌های اجتماعی سخنی برای گفتن داشته باشند و از دانش سیاسی برخوردار شوند و از این طریق به ارتقای کیفیت سیاست‌های عمومی کمک کنند.
سوم، برنامه‌های سوادآموزی، تفاهم متقابل را تقویت می کند و این امکان را برای افراد فراهم می سازد که عقاید خود را مبادله و بیان و هویت و تنوع فرهنگی خود را حفظ کنند و آن را توسعه دهند.
امید دستیابی به صلح پایدار در هیچ کشوری تحقق نخواهد یافت مگر اینکه آن کشور به روش‌هایی دست یابد که می‌تواند باعث ایجاد اعتماد متقابل بین شهروندان از طریق نظام‌های آموزشی فراگیری شود که تفاهم، احترام، شکیبایی و گفتگوی متقابل را ارتقا می بخشد.
یکپارچه‌کردن سوادآموزی با فرآیند‌های ایجاد صلح ضروری است تا بذرهای صلح کاشته شود، گفتگو و آشتی گسترش یابد، و مهارت‌های مورد نیاز به جوانان و بزرگسالان برای جستجوی شغل مناسب ارائه گردد.
جایزه جهانی سوادآموزی 2011، به طرح‌های نوآورانه‌ای اعطا می‌شود که نقش اصلی سوادآموزی را در ارتقای حقوق بشر، تساوی دختران و پسران، حل و فصل کشمکش‌ها و تنوعات فرهنگی نشان می‌دهد. کلیه این برنامه‌ها به خوبی بیانگر آن است که حتی در سخت‌ترین و پیچیده‌ترین شرایط، برنامه‌های سوادآموزی‌ای که از کیفیت بالایی برخوردار است مفید می باشد و در زندگی جوانان و بزرگسالان تغییرات پایداری را ایجاد می‌کند.
سرمایه‌گذاری در زمینه برنامه‌های سوادآموزی، گزینشی ضروری و خردمندانه است. سوادآموزی یکی از مولفه‌های کلیدی راهبردهایی است که در جهت ارتقای توسعه پایدار و صلح اتخاذ می‌شود و محور دستیابی به اهداف آموزش برای همه و اهداف توسعه هزاره به‌شمار می‌رود.
فوریت نیازهای جهانی، تعهدات سیاسی نسبت به سوادآموزی را که پشتوانه آنها اختصاص منابع مناسب برای افزایش برنامه‌های موثر است افزایش می‌دهد. امروز من از دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، جامعه مدنی، و بخش خصوصی به اصرار درخواست می‌کنم که سوادآموزی را در اولویت سیاست‌های خود قرار دهند به نحوی که کلیه افراد بتوانند ظرفیت‌های خود را گسترش دهند و در شکل‌بخشی به جوامع پایدار، عدالت‌خواه و صلح‌طلب به طور فعال مشارکت داشته باشند.
