پت پستچی
سنت یا تجدد مسئله این است
ممکن است بیشتر شما سریال عروسکی پت پستچی را به یاد داشته باشید. این مجموعه به لحاظ محتوای داستانی با صفا و صمیمیت و ساده آن با بسیاری از مخاطبانش به راحتی ارتباط برقرار کرده است به طوری که پس از سال های نیز با شنیدن موسیقی تیتراژ آن یا دیدن عروسک های این مجموعه، خاطرات خوبی را در ذهن همه ما بازخوانی می کند.
اولین سری از این مجموعه داستانی در آغاز دهه 80 قرن بیستم توسط شرکت انیمیشن وودلند Woodland Animations تولید شد و به سبب استقبال چشمگیر از آن، تقریبا تهیه و تولید آن تا کنون هرگز قطع نشده است. محوریت داستان بر روی پت یک پستچی مهربان، مسئول و وقت شناس بنا شده است که در یک روستای کوچک در انگلستان زندگی می کند. محتوای داستان ها بر روی ماجراهایی که در این روستا و البته در ارتباط با شغل نامه رسانی پت پستچی روی می دهد دور می زند.
جالب اینکه گرچه شخصیت اصلی این روایت داستانی یک مرد بزرگسال است و بچه هایی که در این مجموعه هستند، شخصیت های حاشیه ای تلقی می شوند ولی این کارکتر به عنوان الگو و سمبل یک ابرمرد نمایاینده می شود. البته ممکن است واژ] ابرمرد اصطلاح درستی نباشد زیرا در این مجموعه سعی شده است علاوه بر مطرح کردن نقاط قوت و شخصیت برجسته پت، نقطه ضعف ها و اشتباهات او نیز موضوع داستان ها باشد. پت که از احساس مسئولیت شدید در قبال شغل خود و وظیفه رساندن نامه ها برخوردار است، گاه با اشتباهات یا اتفاقاتی که روی می دهد در انجام وظیفه شغلی خود دچار چالش یا مشکل می شود و داتسان روی پیدا کردن راه حل این چالش ها بنا می شود.
سادگی و صفایی که در روابط بین انسان ها در این مجموعه وجود دارد کاملا تداعی کننده یک جامعه روستایی است که تمام افراد با شناخت و احاطه ای که بر روابط بین فردی دارند، سعی در عمران و آبادی و کمک به همنوعان خود دارند و از احساس مسئولیت جمعی و همکاری و مشارکت عمومی در مواجهه با مسائل برخوردار هستند.
این مجموعه تا دهه 90 میلادی همچنان به روند خود به همین صورت ( پستچی در یک روستا) ادامه داد تا اینکه پس از سال 2000 این ایده برای تهیه کنندگان آن مطرح شد که این سریال را با پیشرفت های جهان معاصر هماهنگ کنند. از این پس یعنی مجموعه هایی که به خصوص پس از سال 2008 تولید شده اند این سریال به کلی حال و هوایش را تغییر داده و منطبق با زندگی مدرن کرده است. یعنی نوعی از زندگی که امروزه بچه ها بسیار نزدیک تر شده است. در اینجا برخی از این وجوه تمایز را بررسی می کنیم.
مجموعه قدیمی
پت پستچی: پت یک مامور اداره پست مرکزی کشور است که مسئول رساندن نامه ها، کارت های تبریک و بسته های پستی است.
نهادها و مشاغل: نهادها تقریبا به صورتی که ما می شناسیم در این روستا وجود ندارد و مسئولیت آن به عهده افراد مختلف است. برای مثال یک کشیش در یک کلیسا نماد تدین و تعلق دینی است. تد یک مکانیک و تعمیرکار یا حتی مخترع وسایل و ابزار ساده است. یک خانم سالمند گرداننده یک فروشگاه کوچک است که حتی نامه ها و بسته های پستی به مغازه او ارسال می شود.. یک خانم دکتر در منزلش به ویزیت بیماران مشغول است. یک مامور پلیس مسئول حفظ نظم و امنیت روستا است...
وسایل نقلیه: پت یک ون قرمز برای جا دادن نامه ها و بسته های پستی دارد. در این روستا یک تراکتور، یک وانت، یک موتور سیکلت و یک قطار بین شهری نیز وجود دارد. و حتی پلیس هم با دوچرخه عبور و مرور می کند.
مدرسه: دانش آموزان در یک مدرسه یک کلاسه با میز و نیمکت هایی تقریبا مشابه انچه ما در مدارس خودمان داریم با یک معلم تحصیل می کنند. شکل و فرم کلاس درس نیز مشابه مدارس ماست به جز اینکه بچه ها درس موسیقی هم دارند.
مجموعه جدید
پت پستچی: پت دیگر نامه رسان نیست زیرا در دنیای مدرن کمتر کسی هست که به جای استفاده از ایمیل قصد نامه نوشتن داشته باشد. او مامور رساندن بسته های پستی یا چیزی شبیه مامور پست سفارشی است.
تکنولوژی: فناوری جدید در این مجموعه همه جا دیده می شود. موبایل، کامپیوتر، روبات، تلویزیون، دروبین های دیجیتال، و اسباب بازی های کنترل از راه دور و سایر ابزار و وسایل مدرن در این مجموعه وجود دارند.
نهادها و مشاغل: این جامعه جدید دیگر دارای انواع نهادهای اداری و آموزشی است. برای مثال از نظر خرید و فروش، دیگر از آن مغازه همه کاره خبری نیست و یک بازار روز در این شهر کوچک به وجود آمده است. کلیسا شکل مدرن تری دارد. پزشک در یک کلینیک به ویزیت بیماران می پردازد و نه در منزل شخصیش. پلیس دارای دفتر و اداره است. تد که سابقا تنها یک مکانیک بود حالا دارای یک مجموعه بزرگ پمپ بنزین، کارواش و تعمیرگاهی است که در آن ابزار پیشرفته و مدرن اختراع می کند.
وسایل نقلیه: وسایل نقلیه در این مجموعه کاملا تغییر کرده و پت پستچی به جز ون، حالاد ارای انواع وسایل نقلیه از قبیل موتور سیکلت، هلیکوپتر، کامیونت و غیره است که به فراخور بسته سفارشی خود از یکی از این مجموعه ها استفاده می کند. قطار کوچک قبلی تبدیل به یک متروبین شهری یا قطار سریع السیر برقی شده است. پلیس از خودرو استفاده می کند و انواع خودروهای چند منظوره در این جامعه کوچک ولی مدرن وجود دارد.
مدرسه: کاملا مشخص ایت که تغییراتی که در مدرسه به وجود آمده است منطبق با تغییرات و اصلاحات نظام آموزشی جهان مدرن است. شکل و فرم کلاس عوض شده دیوارهای کلاس به رنگ روشن و شاد پر از پوستر های آموزشی، وسایل کمک آموزشی و کامپیوتر، ادوات موسیقی و سایر وسایل مدرن آموزشی است. حتی فرم و چیدمان کلاس تغیییر کرده نیمکت ها دیگر پشت سر هم به صف نشده اند. کلاس به حالت نمیدایره چیده می شود و شاگردان در یک روند فراگیری فعال درگیر هستند.
اضافه شدن نکات و مسائل جدید به مجموعه اخیر
علاوه بر تغییرات شکلی که یک جامعه روستایی سنتی را تبدیل به یک جامعه شهری کوچ ولی مدرن کرده، مسائل و دیدگاه های جدید نیز در مجموعه جدید پت پستچی گنجانده شده است. از آن جمله است:
پرداختن به مسئله معلولیت: در بین بچه ها شخصیت جدیدی هست که دارای معلولیتی که که به علت آن پرداخته نشده ولی او روی صندلی چرخدار می نشیند. در این مجموعه سعی شده که معلولیت به عنوان یک کمبود مطرح نشود بلکه مرتب بر توانایی ها و شخصیت و رفتار مثبت و سازنده یک کودک معلول جسمی تاکید شده است.
پرداختن به مسئله محیط زیست و حقوق حیوانات: یک دامپزشک در این مجموعه مسئول پرداختن و مطرح کردن و آشنا نمودن مخاطبان این سریال با حقوق حیوانات، محبت و توجه به آنها و در کل محیط زیست است.
همزیستی نژادی و ملیتی: از سایر موارد جدید این سریال، مطرح کردن پنهان و غیر مستقیم مهاجرت، تداخل و همزیستی نژاد هاو ملیت های مختلف است. قرار گرفتن کاراکترهایی مثل دامپزشک سیاه پوست، فروشنده چینی الاصل، خانواده هندی از جمله این تغییرات است که در جهت آشنا کردن مخاطبان با پدیده مهاجرت و تداخل نژآدی در جهان معاصر اضافه شده است.
نقد و بررسی
پیش از این برای شخص من سوال بود که آیا مجموعه های قدیمی که در دوران کودکی ما محبوب بودند که اکثرا از عناصر سنتی و قدیمی که در جهان مدرن امروز دیگر غریب و ناآشنا هستند، همچنان می توانند مخاطبان کودک امروز را جذب کنند یا نه؟ البته به تجربه متوجه شده بودم که حتی بچه های امروز و از جمله کودکان خودم به همان اندازه از مجموعه قدیمی لذت می برند که ما. اما از آن رو که احتمالا هدف تولید کنندگان این مجموعه ها تنها سرگرمی و ایجاد لذت در مخاطب نیست و به جنبه های آموزشی و پرورشی سریال های تولید شده نیز توجه دارند این چالش وجود دارد که چگونه مجموعه های داستانی جدید و مدرن تولید کنند که همزمان دارای صفا و صمیمیت و سادگی کودکانه باشند و از طرف دیگر با زندگی معاصر و عصر ماشینی و روابط ضروریه جدید منطبق باشند. فکر می کنم سریال پت پستچی یکی از موفق ترین مجموعه ها در این باب باشد که توانسته همزمان چه با مجموعه قدیمی و منطبق با سنت و هم با مجموعه مدرن و امروزیش مخاطبانش را جذب خود کند.
نویسنده: کودک یار
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مجموعه جدید به سایت انگلیسی برای همه مراجعه کنید.