با بچه ها حرف بزنید؛ قصه نخوانید
روان‌شناسان و متخصصان کودک می‌گویند، صحبت‌کردن با کودکان هنگام خواب بسیار بیشتر از قصه‌خواندن قدرت تکلم آنها را افزایش می‌دهد. در صورتی که با کودکان هنگام شب به‌طور هدفمند سخن بگویید قابلیت تکلم آنها شش برابر بهتر از حالتی که برای آنها داستان می‌خوانید رشد خواهد کرد. حتی اگر کودک شما سن کمی دارد و قادر به حرف‌زدن نیست زمانی که صدای شما را می‌شنود و سعی می‌کند به‌گونه‌ای به آنها پاسخ دهد مهارت‌های زبانی و تکلمی او به‌طرز شگفت‌آوری رشد می‌کند.
نکته جالب توجه این است که مطالعات نشان داده در کودکان بین سنین صفر تا چهار سال تماشای تلویزیون تقریبا هیچ تاثیری، نه مثبت و نه منفی، روی قابلیت‌های تکلمی کودکان ندارد. از صدها سال پیش والدین برای کمک به خوابیدن کودکان یا ارتباط برقرار کردن با آنها هنگام شب برای آنها قصه می‌گفتند. اگرچه بسیاری از متخصصان کودک این روش را برای بهبود تکلم کودکان مفید می‌دانند اما صحبت‌کردن با کودکان به مراتب تاثیر بهتری روی آنها دارد. گروهی از دانشمندان آمریکایی در تحقیقات خود متوجه شدند بسیاری از والدین برای رشد قدرت ذهنی کودکان خود برای جهت گفتن برای آنها کتاب را انتخاب می‌کنند و گاهی این کار را در نهایت دقت و وسواس انجام می‌دهند تا بهترین تاثیر را روی کودک خود داشته باشند اما حتی بهترین کتاب‌ها هم تاثیر بسیار کمتری از یک مکالمه کوتاه کلمه به کلمه بین کودک و مادر دارد.
دکتر فردریک زیمرمن از دانشگاه UCLA گفت: «بسیاری از متخصصان، والدین را تشویق می‌کنند برای کودکان خودشان قصه بخوانند تا به این ترتیب علاوه بر ایجاد حس آرامش در کودک، او را با لغات و اصطلاحات جدید آشنا کنند. اما با این روش نقش کودک در تبادل اطلاعات نادیده گرفته می‌شود و به این ترتیب کودکان ما به اندازه کافی سخن نمی‌گویند.»
محققان طی یک بررسی 275 کودک را بین سنین یک تا چهار سال مورد مطالعه قرار دادند و سعی کردند تاثیر عوامل مختلف مانند صحبت‌کردن آنها با والدین‌شان، صحبت‌کردن با دیگر کودکان و تماشای تلویزیون را بر قدرت تکلم کودکان بسنجند. بعدها از این از کودکان آزمایش‌هایی به عمل آمد تا قدرت تکلم و زبان‌آموزی آنها در سنین اولیه زندگی مورد بررسی قرار گیرد.
در پایان مشخص شد کودکانی که هنگام شب و قبل از خواب با پدر و مادر خود صحبت می‌کنند نسبت به کودکانی که فقط قصه گوش می‌دهند حدود شش برابر بهتر سخن می‌گویند. این گروه از کودکان لغات بیشتری را می‌دانستند، بهتر از کلمات استفاده می‌کردند و اشتباهات کمتری در صحبت‌کردن خود داشتند. شاید یکی از دلایل آن، این است که والدین هنگام سخن گفتن با کودکان‌شان اشتباهات آنها را تصحیح می‌کردند اما در زمان قصه‌گفتن این امکان وجود ندارد. کودکانی هم که به داستان گوش می‌کردند در نهایت در قابلیت سخن‌گفتن خود رشد کرده بودند اما میزان آن چندان قابل توجه نبود. در این میان کودکانی هم که قبل از خواب به تماشای تلویزیون می‌پرداختند تقریبا هیچ پیشرفتی از خود نشان ندادند و قدرت تکلم آنها تغییر چندانی نکرد.
مطالعات کارشناسان نشان‌داد؛ کودکان طی یک روز به‌طور متوسط نزدیک به 13 هزار لغت جدید را از طریق والدین خود یا افرادی که در محل زندگی آنها حاضر می‌شوند، می‌شنوند و همچنین نزدیک به 400 بار با والدین خود به‌طور مستقیم گفت‌وگو می‌کنند. والدین باید از این فرصت‌ها نهایت استفاده را ببرند و با تصحیح اشتباهات کودکان و معرفی لغات جدید به آنها قدرت مکالمه کودکان‌شان را تا حد ممکن بالا ببرند. اما یادتان باشد که فقط صحبت‌کردن صرف با کودکان کافی نیست و والدین باید تلاش کنند کودک خود را به حرف‌زدن تشویق کنند. حتما به کودکان خود اجازه دهید افکار شان را بیرون بریزند حتی اگر در حد چند کلمه بی‌معنا باشد، یعنی آنها را به گفت‌وگو تشویق کنید.
منبع: روزنامه شرق
