مراقبت از بهداشت دهان و دندان کودکان

 در سن مدرسه پوسیدگی دندان ها بسیار شایع بوده و مربیان در پیشگیری از بروز آن نقش بسیار مهمی دارند، حفظ و مراقبت از دندان ها ضامن تغذیه مناسب و رشد طبیعی کودک خواهد بود . پوسیدگی دندانها فرایندی است که با سه عامل اصلی زیر در ارتباط می باشد:

الف – ضخامت مواد در تماس با دندان ها

ب – مواد قندی دریافتی در رژیم غذایی

ج – باکتری های اختصاصی دهانی

با از بین رفتن مینای دندان که در نتیجه فعالیت باکتری ها در اثر تخمیر مواد قندی رخ می دهد به تدریج لکه های سفید رنگی به وجود آمده که در نهایت به فقدان پیشرونده بافت دندان و ایجاد پوسیدگی در آن می انجامد 

جهت پیشگیری از پوسیدگی و فساد دندان موارد زیر پیشنهاد می گردد:

شستشوی مرتب دهان پس از هر وعده غذا خوردن

استفاده از خمیردندان مناسب

مسواک زدن به روش صحیح پس از هر وعده غذا

استفاده از غذاهای دریایی

استفاده از آب لوله کشی بهداشتی

استفاده متناوب از آب های معدنی سالم

خودداری از مصرف غذاهای گرم و سرد به طور همزمان

اجتناب از نوشیدن مایعات سرد به دنبال مواد غذایی گرم

مراجعه به دندان پزشک هر ۶ ماه یک بار 

به اولیاء محترم توصیه می شود که به کودک خود در هنگام رفتن به مدرسه یک عدد میوه پوست نکنده بدهند

یک لیوان شیر در غذای کودک بگنجانند

قبل از رفتن به مدرسه به کودک صبحانه کامل بدهند

مواد غذایی از نظر بهداشتی با نظارت مسئولین استفاده شود

به کودکان بیاموزید قبل از صرف غذا دست های خود را با صابون و آب جاری بشویند

در مدرسه هر کودکی لیوان و قاشق مخصوص خود را همراه داشته باشد 

یکی از عواملی که در گسترش پوسیدگی دندان های کودکان موثر است باورهای غلط والدین نسبت به دندان های شیری و غفلت آنها از رویش دندان های دائمی است مخصوصا مورد اول دائمی که در سن شش سالگی حاصل می شود. با افزایش اطلاعات دندانپزشکی والدین در مورد دندان های شیری و دائمی از نظر تعداد، نحوه تشکیل، زمان تشکیل، زمان ظاهر شدن در دهان، اثرات و اهمیت دندان های شیری بر روی دندان های دائمی از نظر پوسیدگی و جفت گیری دندان های دائمی کمک زیادی در حفظ سلامت دندان ها می تواند داشته باشد. بسیاری از کودکانی که به مطب مراجعه می کنند چندین دندان شیری پوسیده در دهان آنها موجود است که والدین نسبت به درمان آنها اقدام نمی کنند و گمان آنها این است که دندان های شیری دندان های موقت می باشند و می پندارند برای دندان هایی که بعدا می افتد هزینه ترمیم، عصب کشی و روکش بیهوده است. ولی اگر برای والدین اهمیت دندان های شیری و عوارض زود از دست دادن دندان های شیری توضیح داده شود و بدانند که هفتاد درصد ناهنجاری های اکتسابی که نیاز به درمان ارتودنسی دارد ناشی از زود از دست دادن دندان های شیری است مسلما در حفظ و نگهداری دندان های شیری تلاش بیشتری می کنند.  

یکی از عوارض زود از دست دادن دندان های شیری از دست رفتن فضای لازم جهت رویش دندان های دائمی زیرین و نهفته شدن دندان دائمی است. اطلاع والدین از عوارض عدم رعایت بهداشت و عدم ترمیم دندان ها عامل بسیار مهمی در تشویق به استفاده از روش های پیشگیری و ترمیم دندان های شیری و دائمی پوسیده می باشد. این امر می تواند کمک زیادی در سلامت عمومی جامعه داشته باشد. دندان های شیری پوسیده سبب سرایت پوسیدگی به دندان های شیری و دائمی داخل دهان خواهند شد. از طرفی اگر عفونت دندان شیری به ناحیه ریشه و استخوان بین ریشه دندان های شیری برسد سبب پوسیدگی دندان های دائمی زیرینش خواهد شد.

هدف ما پیشگیری ودرمان بیماریهای دهان و دندان از دوران نوزادی و کودکی تا بلوغ است. 

ملاقات با دندانپزشک

اغلب بیماران در مراجعه به مطلب دندانپزشکی دچار اضطراب می شوند. در مورد کودکان علت ترس از مراجعه به دندانپزشک در دو عامل خلاصه می شود:

ناآشنا بودن به وسایل و محیط دندانپزشکی

گفتگوی والدین و اطرافیان:

گاهی نیز کودک سابقه بد قبلی از درمان دندانپزشکی دارد.

برای آشنا کردن کودکان با محیط و وسایل دندانپزشک می توان با کشیدن تصاویر، ساختن ماکت و یا استفاده از اصل وسایل، کودک را یا وسایلی نظیر آینه، سوند معاینه ( دندانپزشک کلمه دندان شمار را برای کودکان استفاده می کند)، توربین ( کلمه مسواک برقی برای کودکان استفاده می شود) و نیز کاربرد آنها آشنا کرد.

نقش پدر و مادر و سایر اطرافیان در برداشت روانی کودک از دندانپزشکی بسیار اهمیت دارد. ذهنیت منفی از طرق گوناگون ممکن است ایجاد گردد. یکی از این موارد گفتگوهای اطرافیان درباره تجربه های ناخوشایندی است که از دندانپزشکی دارند. تا حد امکان از بیان کارهای سخت دندان پزشکی در حضور کودکان باید خودداری کرد.

مورد دیگر پدر و مادری هستند که وقتی کودک کار ناشایستی انجام می دهد، او را تهدید به بردن نزد دکتر می نمایند، در واقع کودک تصور می کند رفتن به مطب پزشک یا دندانپزشک نوعی مجازات است.

آموزش به والدین در مورد نحوه رفتار صحیح هنگام مراجعه کودکان به دندانپزشکی، بسیار حائز اهمیت است. در مورد کودکی که در گذشته تجربه ناخوشایندی از دندانپزشک داشته است،‌می توان با همین شیوه های آموزشی و در صورت لزوم با تغییر دندانپزشک، خاطره آن تجربه را از ذهن وی پاک کرد. 

منبع:دندان پزشکی کودکان