هوشنگ مرادی کرمانی: قصه گوی کودک و نوجوان
هوشنگ مرادی کرمانی در شهریور ماه ۱۳۲۳ در روستای سیرج کرمان زاده شد. زندگی اش بدون پدر و مادر و در تنگدستی و سختی گذشت. از ۸ سالگی به کارهای مختلف پرداخت. دوره ی دبستان را در زادگاهش و دوره ی دبیرستان را در کرمان گذراند.
سپس به تهران آمد و به تحصیل در دانشکده ی هنرهای دراماتیک پرداخت. همزمان، از رشته ی ترجمه ی زبان انگلیسی دانش آموخته شد. نویسندگی را از سال ۱۳۳۹ با همکاری با رادیو کرمان آغاز کرد. در سال ۱۳۴۷، نخستین داستانش با عنوان «کوچه ما خوشبخت ها» که طنز آمیز بود، در مجله ی «خوشه» منتشر شد. اولین مجموعه داستان مرادی کرمانی با عنوان «معصومه» و کتاب «من غزال ترسیده ای هستم» در سال ۱۳۴۹-۱۳۵۰ به چاپ رسید.
در سال ۱۳۵۳ «قصه های مجید» را آفرید که بازتاب زندگی خود نویسنده بود.
در سال ۱۳۶۰، به خاطر داستان "بچه های قالیبافخانه" از سوی شورای کتاب کودک لوح تقدیر دریافت کرد. این کتاب سرگذشت کودکان قالیباف کرمان است که از روی ناچاری و به سبب تنگدستی خانواده، زندگی خود را با بافتن قالی در پشت دارها می گذراندند. خود او درباره ی این کتاب می گوید: "برای نوشتن این داستان، ماه ها به کرمان رفتم و در کنار بافندگان قالی نشستم تا احساس آن ها را به خوبی درک کنم". مرادی کرمانی در سال ۱۹۹۲ میلادی از طرف شورای کتاب کودک ایران نامزد دریافت جایزه ی هانس کریستین آندرسن شد و به سبب پرداختن به زندگی کودکان محروم از سوی داوران تشویق شد. او همچنین عنوان نویسنده ی برگزیده ی کشور کاستاریکا – جایزه ی مارتینی نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین را در سال ۱۹۹۵ میلادی از آن خود کرد. نام او در شمار چهره های ماندگار ثبت شده است و در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ از سوی شورای کتاب کودک به سبب «قلم روان و توانایی‌های منحصر به‌فرد» نامزد دریافت جایزه آسترید لیندگرن بوده است.
کاربرد ضرب المثل ها، واژگان محلی و پرداختن به آداب و رسوم محلی، از ویژگی های آثار مرادی کرمانی است.
از آثار او می توان به این ها اشاره کرد: نخل، چکمه، داستان آن حفره، مشت بر پوست، تنور، مهمان مامان، مربای شیرین، لبخند انار، مثل ماه شب چهارده، نه تر و نه خشک، شما که غریبه نیستید، نازبالش و فیلم نامه های کاکلی، تیک تاک، کیسه برنج و نمایشنامه های کبوتر توی کوزه، پهلوان و جراح، ماموریت. "هوشنگ دوم" گفت و گوی کریم فیضی با اوست که از سوی انتشارات اطلاعات منتشر شده است.
داستان های او به زبان های گوناگون از جمله فرانسوی، انگلیسی، عربی، ترکی استانبولی، هندی و ... ترجمه شده اند و از روی برخی از آن ها همچون حفره، چکمه، مهمان مامان و مثل ماه شب چهارده فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی ساخته شده است.
منبع: کتابک
معرفی: «جیرهی کتاب»هایی که پیش از بزرگ شدن باید خواند
کلی وقت گذاشته‌اید و تا کتاب‌فروشی یا کتاب‌خانه رفته‌اید و در مقابل قفسه‌های متعدد کتاب متحیر مانده‌اید که چه کتابی را برای خواندن انتخاب کنید؛ شاید هم کتابی را بردارید و از خواندنش راضی باشید یا برعکس اصلاً از آن خوشتان نیاید. تجربیات این چنینی نشان می‌دهد که انتخاب کتاب به آن راحتی که تصور می‌شود نیست!
نویسندگان، مترجمان، فعالان کتاب‌خوانی و مدیران سایت‌ها و کتاب‌فروشی‌های معتبر از جمله افرادی هستند که می‌توانند نوجوانان را در انتخاب کتاب مناسب یاری کنند. ایبنا نوجوان گفت‌وگوهایی با صاحب‌نظران عرصه‌ی کتاب ترتیب داده است که کمک می‌کند با معیارهای انتخاب و مطالعه کتاب آشنا شوید.
مانی شهریر نخستین کسی است که به سراغش رفتیم. او همزمان با شروع پرونده‌ی ما فهرستی از «کتاب‌هایی که پیش از بزرگ شدن باید خواند» را در سایت «جیرهی کتاب» قرار داد و همین بهانه‌ای شد تا او درباره ملاکش برای انتخاب کتاب‌های سایت و این فهرست ویژه بگوید.
مدیر سایت «جیرهی کتاب» درباره فرایند انتخاب و معرفی کتاب در سایتش گفت: «راستش را بخواهید من از دریچه‌ی چشم یک آدم بزرگ برای بچه‌ها کتاب انتخاب می‌کنم. یعنی در بازار کتاب گشت و گذاری می‌کنم و کتاب‌هایی را انتخاب می‌کنم که توجهم را جلب کرده‌اند.»
او افزود: «بعضی از کتاب‌ها را به خاطر سروصدایی که به پا کرده‌اند، نام و سایر آثار نویسندگان‌شان و یا گاه به خاطر طراحی جلدشان انتخاب کرده‌ام. گاهی وقت‌ها هم کتاب‌هایی را می‌بینم که در نوجوانی خوانده‌ام و بعد از مدت‌ها بازچاپ شده‌اند و دلم میخواهد نوجوانان نسل جدید هم این آثار را بخوانند.»
شهریر درباره‌ی فهرست«کتاب‌هایی که پیش از بزرگ شدن باید خواند» توضیح داد: «این فهرست شامل 1001 کتاب است که گروهی از «اهل فن» آنها را از میان کتاب‌های مشهور و مهم ادبیات کودک و نوجوان انتخاب کرده‌اند. این فهرست، هم بصورت یک کتاب منتشر شده و هم نام و مشخصات کتاب‌ها روی اینترنت در اختیار علاقمندان است. البته توضیحاتی که در نسخه‌ی کاغذی برای هریک از 1001 کتاب آمده بسیار مفصل‌تر از اطلاعات نسخه‌ی اینترنتی است.»
او اضافه کرد: «از میان این فهرست، آن کتاب‌هایی را که تاکنون به فارسی ترجمه شده‌اند و نوجوانان امکان خریدن و خواندن آنها را دارند معرفی کرده‌ام؛ این کتاب‌ها حدود 30 درصد از این فهرست را تشکیل می‌دهند. بیشتر این کتاب‌ها در طول سالیان مختلف جوایزی را به دست آورده‌اند یا سازمان‌های معتبر مثل انجمن‌های کتابداران کشورهای مختلف آنها را به عنوان کتاب‌های مناسب برای نوجوانان معرفی کرده‌اند.»
این فعال کتاب‌خوانی برنامه‌ای هم برای معرفی برترین کتاب‌های فارسی دارد. او دراین‌باره توضیح داد: «قصد دارم با اجرای یک نظرخواهی از راه سایت «جیرهی کتاب» بهترین‌های آثار فارسی را به انتخاب مخاطبان انتخاب و به سایر مخاطبان معرفی کنم.»
شهریر درباره‌ی ویژگی فهرست کتاب‌های منتخب اظهار کرد: «فهرست اصلی به ترتیب گروه سنی (که کتاب‌ها برای‌شان مناسب است) تنظیم شده و در هر گروه سنی کتاب‌های آن گروه به ترتیب تاریخ انتشار آورده شده‌اند. در فهرست «جیرهی کتاب» گروه‌بندی سنی فهرست اصلی را کمی دست‌کاری کرده‌ام. به همین خاطر هم فعلا ترتیب تاریخی در هر گروه سنی کمی بهم ریخته است. امیدوارم در پایان کار کتاب‌های هر گروه سنی را به ترتیب تاریخ مرتب کنم.»
فهرست «کتاب‌هایی که پیش از بزرگ شدن باید خواند» را می‌توانید با مراجعه به سایت «جیرهی کتاب» پیدا کنید.
«صوفی و چراغ جادو» رمان تقدیری کتاب سال شد
ایبنا نوجوان:
رمان نوجوانانه‌ی «صوفی و چراغ جادو» به قلم ابراهیم حسن‌بیگی، در نوزدهمین دوره‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به عنوان کتاب شایسته‌ی تقدیر در بخش کودک و نوجوان معرفی شد. این کتاب را انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در طرح «رمان نوجوان امروز» منتشر کرده است.
ماجراهای این کتاب در میان اقوام ترکمن می‌گذرد و برخی از آداب و رسوم آنها را نیز معرفی می‌کند.
گرچه در ابتدا، نام کتاب، خواننده را به یاد چراغ جادوی علاءالدین می‌اندازد؛ اما چراغ جادو در این کتاب، در واقع توانمندی‌های پنهان نوجوانان است که از قوه به فعل در می‌آید. نویسنده در این رمان به دغدغه‌های نوجوانان برای رسیدن به آرزوهایشان می‌پردازد.
«ابراهیم حسن‌بیگی» داستان را با توصیف حضور صوفی و پدر و مادرش در جشن گندم آغاز می‌کند و همزمان با این شروع نه چندان جذاب، شخصیت‌های داستان را نیز از زبان قهرمان اصلی آن ـ صوفی ـ معرفی می‌کند.
ماجراهای زندگی عادی صوفی با یک اتفاق عجیب و غریب دگرگون می‌شود. صوفی چراغ جادویی را پیدا می‌کند که یک بچه‌غول در آن زندگی می‌کند. بچه غول از همان ابتدای آشنایی با صوفی آب پاکی را روی دستش می‌ریزد و می‌گوید که غول چراغ جادویی که همه‌ی آرزوها را برآورده می‌کند، فقط مالِ افسانه‌هاست و بچه‌ها برای رسیدن به آرزوهایشان باید تلاش کنند. قدرت جادویی وجود خودشان را بشناسند و از آن استفاده کنند.
«حسن‌بیگی» متولد سال 1336 و دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی است. او مدتی به عنوان کارشناس بخش داستان انتشارات مدرسه مشغول به کار بود و اکنون در مالزی زندگی می‌کند و در آنجا نیز به عنوان نماینده‌ی کانون پرورش فکری با ناشران مالایی مذاکره می‌کند.
او، هم برای نوجوانان و هم برای بزرگ‌سالان می‌نویسد و از جمله‌ی آثارش برای نوجوانان می‌توان به «جشن گندم»، «مروارید ری»، «عموجان عباس»، «اشکانه» و «غنچه بر قالی» (یکی از 25 جلد کتاب برتر سال 2000 در جهان) اشاره کرد.
منبع: خبرگزاری کتاب ایران