شب ادراری کودکان
چرا بچه ها رختخواب خود را خیس می کنند؟
خیلی از بچه ها تا سن ۵ سالگی خود، حتی بالاتر رختخواب خود را خیس می کنند.در اغلب موارد، علت جسمانی است و یک خطا و گناه از بچه نیست.مثانه بچه ممکن است خیلی کوچک باشد.
ویا میزان ادراری که در خلال شب تولید می شود آنقدر زیاد باشد که مثانه نتواند آن را نگه دارد.در نتیجه مثانه پر می شود قبل از اینکه شب به سر آید.
برخی بچه ها خواب های عمیق تری دارند یا زمان بیشتری طول مکشد که کنترل مثانه را یاد بگیرند.بچه ها رختخواب خود را به عمد خیس نمی کنند.
خیس کردن رختخواب یک مشکل پزشکی است، نه یک مشکل رفتاری. سرزنش و تنبیه کمکی به بچه در خشک نگه داشتن خود نمی کند.
شب ادراری ممکن است امری جاری در یک خانواده باشد. اگر هر دو والدین مانند فرزندان شب ادراری دارند، بچه آنها احتمالا مشکل مشابه را دارد.
اگر فقط یکی از والدین تاریخچه شب ادراری را دارد، بچه حدود ۵۰-۵۰ شانس داشتن مشکل را دارد. برخی بچه رختخواب خود را خیس می کنند حتی اگر والدین چنین کاری را قبلا نداشته اند.
خیس کردن رختخواب ممکن است به علت یک عفونت یا بیماری عصبی باشد.کودکان با بیماری عصب اغلب در روز هم خود را خیس می کنند.
بچه ای که برای چند ماه یا حتی سال خشک بماند ممکن است به خیس کردن مجدد برگردد.علت ممکن است استرس های هیجانی باشد، مانند از دست دادن یک چیز دوست داشتنی، مشکلات در مدرسه، یک برادر و خواهر جدید، یا حتی تعلیم و آموزش خیلی زود.
چطور می توانیم در خشک نگه داشتن بچه خود کمک کنیم؟
پاسخ فوق العاده ساده است. قبل از خواب به بچه ها نوشیدنی ندهید. از دادن نوشیدنی های حاوی کافئین، مانند کولا یا چای خودداری کنید.این نوشابه ها تولید ادرار را زیاد می کنند.به بچه خود یک نوشیدنی با غذای اصلی بدهید.برای او شرح دهید که آن آخرین نوشیدنی خواهد بود که قبل از رفتن به رختخواب می نوشد.مطمئن شوید که بچه شما قبل از رفتن به رختخواب از دستشویی استفاده کند.خیلی از بچه ها ممکن است هنوز رختخواب را خیس کنند ولی این قدم ها برای شروع بود.
بچه شما ممکن است احساس بدی در مورد خیس کردن رختخواب داشته باشد. به بچه خود اجازه دهید که بداند که او مقصر نیست. به او کمک کنید که ملحفه های خیس را برداشته و در ماشین لباسشویی بریزد، اما این را به عنوان تنبیه نسازید.حمایت کننده باشید.فرزند خود را برای شب های خشک تحسین کنید.
شکیبا باشید. بیشتر بچه ها از خیس کردن رختخواب خارج می شوند. برخی بچه ها زمان بیشتری نسبت به دیگران طول می کشد.
آیا باید فرزند خود را به یک دکتر برد؟
اگر بچه شما کمتر از ۵ سال دارد، در مورد خیس کردن رختخواب نگران نباشید. بچه های زیادی تا سن ۷ سالگی شب ها خشک نمی مانند،بیشتر بچه ها زودتر به مرحله خشک بودن می رسند. یک فقره خیس کردن نبایستی موجب زنگ خطر باشد، حتی در یک کودک بزرگتر.
اگر کودک شما ۷ساله یا بزرگتر است و بیش از ۲ تا۳ بار در هفته رختخواب را خیس می کند، پزشک قادر به کمک است. اگر هر دو شب و روز خیس کردن بعد از سن ۵ سالگی اتفاق افتد، فرزند شما باید یک پزشک را ملاقات کند قبل از سن ۷ سالگی
پزشک سئوالاتی در مورد سلامت فرزند شما و مشکلات خیس کردن خواهد پرسید. از فرزند شما خواسته خواهد شد که یک نمونه ادرار بدهد.پزشک نمونه ادرار را برای عائم عفونت نگاه می کند. با آزمایش واکنش ها در ساق ها و پاها ، پزشک می تواند برای صدمات عصبی چک کند.بعضی اوقات خیس کردن رختخواب می تواند علامتی از بیماری قند(دیابت) باشد، وضعیتی که موجب ادرار مکرر می شود.
اگر بچه شما یک عفونت دارد، پزشک می تواند دارو تجویز کند.در بیشتر موارد، پزشک در می یابد که کودک سالم و سلامت است. اگر کودک شما اساسا سالم باشد، تنوعی از راه ها در دسترس است برای کمک به بچه شما در راه توقف خیس کردن خود.
چه درمان هایی می تواند کمک به فرزند شما در جهت خشک ماندن کند؟
در مورد راه های کمک کننده با پزشک خود صحبت کنید، انتخاب های زیادی موجود است. به فرزند خود اجازه دهید انتخاب کند کدام یکی را امتحان کند.
تربیت مثانه
تربیت مثانه کمک به بچه شما می کند که ادرار را طولانی تر نگه دارد.بنویسید که در چه زمان هایی بچه شما در طول روز ادرار می کند. بعد زمان های بین رفتن به توالت را بیرون آورید. بعد از یک یا دو روز، فرزند خود را وادار به سعی در انتظار به مدت ۱۵ دقیقه اضافی قبل از استفاده از دستشویی کنید.
اگر بچه شما معمولا در ساعت ۳۰/۳ دقیقه از دستشویی استفاده می کند او را وادار کنید تا ۴۵/۳ دقیقه منتظر بماند. به آهستگی زمان را طولانی تر و طولانی تر کنید.این روش برای بچه هایی طراحی شده است که با مثانه کوچک هستند.آن کمک به مثانه می کند که کش آید و مقدار بیشتری ادرار در خود نگه دارد. صبور باشید.تربیت مثانه ممکن است چندین هفته طول بکشد، حتی چند ماه ها.
زنگ نم
یک زنگ کوچک هشدار نم می توان در تخت بچه یا زیر ملحفه قرار داد.زنگ با اولین قطره های ادرار شروع به زدن میکند. صدا بچه را بیدار می کند.فرزند شما می تواند جریان ادرار را قطع کند، بیدار شود، و از دستشویی استفاده کند.بیدار شدن همچنین یاد می دهد چطور یک مثانه پر احساس می شود.
دارو
دو نوع دارو برای درمان خیس کردن رختخواب در دسترس است. یک دارو سرعت ساختن ادرار توسط بدن را آهسته تر می کند.داروی دیگر کمک به شل شدن مثانه و نگهداری بیشتر ادرار می کند.این داروها معمولا خوب کار می کنند.به یاد داشته باشید که خیس کردن ممکن است برگردد وقتی که مصرف دارو توسط فرزند شما قطع شود.اگر این اتفاق افتاد، فرزند خود را بر دارو بگذارید برای مدت بیشتری که کمک کننده است.
نکاتی که باید به یاد داشت
- به صورت طبیعی، بچه های سالم ممکن است خود را خیس کنند.
- خیس کردن رختخواب ممکن است علامتی از عفونت یا دیگر مشکلات باشد.
- خیلی از بچه ها تا سن ۵ سالگی شب ها خشک می مانند. دیگران ممکن است بیشتر طول بکشد تا خشک بمانند.
- تنبیه و سرزنش کمکی به بچه برای توقف خیس کردن رختخواب نمی کند.
- اگر فرزند شما ۷ ساله یا بزرگتر است و بیش از ۲ تا ۳ بار در هفته رختخواب خود را خیس می کند، یک پزشک ممکن است قادر به کمک باشد.
- درمان شامل تربیت مثانه، زنگ شب ادراری و داروها است.
- بیشتر بچه ها از شب ادراری به صورت طبیعی بیرون می آیند.
منبع: سایت پزشکان ایران
آسم در کودکان
آسم معمولاً زیر دو سالگی دیده نمی شود. این بیماری تمایل به تکرار شدن در نسلهای بعد وافراد خانواده دارد و متأسفانه اغلب همراه با سایر اختلالات حساسیتی مانند اگزما و تب یونجه است . به هر حال با بزرگترشدن کودک بیماری وی تخفیف می یابد.
در بسیاری از کودکان زیر یک سال خس خس سینه به علت برونشیولیت است که سبب التهاب مجاری هوایی کوچک می شود. این کودکان الزاماً مبتلا به آسم نیستند و به تدریج که بزرگتر می شوند و مجاری هوایی آنها عریض تر می گردد، خس خس سینه نیز برطرف می شود. دراغلب موارد علت خس خس سینه عفونت است نه حساسیت .
هر چند حملات آسم ترسناک و نگران کننده هستند ، اما با درمان و توصیه های پزشکی رفع شده وعارضه ای برجا نمی گذارند.
علائم احتمالی:
- تنفس مشکل : بازدم مشکل شده وممکن است درهنگام دم عضلات شکم به داخل کشیده شوند؛
- احساس خفگی،
- خس خس سینه ؛
سرفه طولانی مدت؛
- کبود شدن لبها ( سیانوز) که به علت کمبود اکسیژن رخ می دهد.
نخستین اقداماتی که می توانید انجام دهید:
1- در صورت بروز حمله آسم بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید ؛
2- اگر حمله هنگامی اتفاق بیفتد که کودک در رختخواب است ، او را بلند کرده و زیر سرش را با چند بالش بالا بیاورید. می توانید کودک را روی یک صندلی نشانده و از جلو او را به لبه میز تکیه بدهید. این کار به کودک کمک می کند تا عمل بازدم را راحت ترانجام دهد؛
3- سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید زیرا اضطراب شما تنها وضعیت کودک را بدتر می کند.
4- هنگامی که منتظر پزشک هستید سعی کنید توجه کودک را از حمله آسم به چیز دیگری معطوف کنید تا کودک مشکل خود را فراموش کرده و به آن فکرنکند.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد :
- پزشک احتمالاً با کمک یک داروی گشاد کننده ی برونش اقدام به درمان حمله آسم می کند. این دارو مستقیماً به وسیله تنفس به داخل برونش رفته و بر روی منطقه مسدود یا تنگ شده اثر می کند. برای درمان یک حمله شدید، ممکن است نیاز به بستری کردن کودک و استفاده از مقادیر بیشتر داروی گشاد کننده برونش باشد؛
- اگر شواهدی از یک عفونت ریوی وجود داشته باشد، آنتی بیوتیک تجویز می شود؛
- پزشک شما حداکثر سرعت بازدم کودک را برای تعیین وضعیت کودک اندازه می گیرد.
- پزشک در مورد پیشگیری از بروز حمله آسم با شما صحبت کرده و توصیه های لازم را می کند، همچنین به شما کمک می کند تا ماده حساسیت زا برای کودک را پیدا کنید؛
- در صورتی که سایر روش ها برای پیشگیری از حمله آسم مفید نباشند پزشک ممکن است یک کورتیکواستروئید تجویز کند. کودک می تواند مقدار کمی از یک استروئید استنشاقی را سه یا چهار بار در روزاستفاده کند و در صورتی که این کار مفید نباشد، مقادیر بیشتری از داروهای استروئیدی می توانند به صورت قرص مصرف شوند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
- در صورتی که پزشک موفق به پیدا کردن آلرژن ( مواد حساسیت زا ) نشد خود شما می توانید اقدام به این کار کنید. به زمان وشرایط بروز حمله توجه کنید . از به کار بردن مواد و وسایل حساسیت زا مثل بالش های پـَرخود داری کرده و ازجمع شدن گرد و غبار درمنزل جلوگیری کنید.
- بسیاری از بیماران مبتلا به آسم نسبت به حیوانات حساسیت دارند. در صورت وجود حیوانات خانگی در منزل ، آنها را از محیط زندگی دور کرده و ببینید آیا بروزحملات تنگی نفس درکودک کمتر می شود یا نه؛
- ازمصرف داروهای تجویز شده اطمینان حاصل نمایید و مدرسه را درجریان مشکل کودک قرار دهید؛
- به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا کودک تمرینات تنفسی را یاد بگیرد. این کار به وی کمک می کند تا در طی بروزحملات آسم ، آرامش خود را حفظ نماید؛
- کودک خود را تشویق کنید تا هنگام ایستادن یا نشستن ، پشت خود را راست و صاف نگهدارد تا فضای بیشتری برای باز شدن ریه ها وجود داشته باشد. مراقب باشید تا وزن کودک بیش از اندازه بالا نرود زیرا افزایش وزن سبب تحمل بار بیشتری بر ریه ها می شود ؛
- ورزش به میزان متوسط می تواند به افزایش حجم تنفسی کمک کند. اما ورزش سنگین ممکن است سبب بروز حمله آسم شود. شنا کردن می تواند بسیار مفید باشد ؛
- از کشیدن سیگار در نزدیکی کودک خودداری کنید؛
- برای بالش ها و پتوهای پَر، از روکش استفاده کنید.
منبع: پارسی طب
بیش فعالی و کم دقتی در کودکان ADHD
این همه تحرک با سرزنش درمان نمی شود
۵ درصدکودکان مدرسه ای به اختلال بیش فعالی و کم توجهی مبتلا هستند
اختلال بیش فعالی و کم توجهی، یکی از شایع ترین اختلالات دوران کودکی است که تقریباً پنج درصد کودکان سنین مدرسه را تحت تأثیر قرار می دهد. ویژگی های عمده این اختلال شامل تحرک و فعالیت بیش از حد، تکانشگری و مشکل توجه و تمرکز است. اگرچه موارد فوق رفتارهایی است که تمامی کودکان، مواقعی آنها را از خود نشان می دهند، اما کودکان بیش فعال به درجه ای علائم فوق را نشان می دهند که با عملکرد طبیعی آنها در منزل، مدرسه و ارتباط با همسالان و اطرافیان تداخل ایجاد می کند. این کودکان بطور مکرر توسط والدین، معلمین و اطرافیان به دلیل رفتارهای ناپخته و تکانشی خود سرزنش می شوند که منجر به تأثیرات سوء بر اعتماد به نفس آنها می شود . اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی در پسران شایع تر از دختران بوده و صرف نظر از سن تشخیص، شروع بیماری باید قبل از هفت سالگی باشد.
● علائم و مشخصات بالینی
سه ویژگی عمده این اختلال عبارتند از: فعالیت و تحرک زیاد، اختلال در توجه و تمرکز، رفتارهای تکانشی.
● فعالیت و تحرک زیاد
این کودکان اکثر اوقات در حال حرکت و جنب وجوش هستند و به نظر می رسد هیچگاه خسته نمی شوند. لحظه ای آرام و قرار ندارند. اگر قرار باشد لحظه ای بنشینند، مرتب وول می خورند، حتی در خواب نیز ممکن است بی قراری و وول خوردن آنها را ببینیم. بیش فعالی در سنین قبل از مدرسه بارزتر و مشخص تر است. آنها مرتب در حال دویدن، راه رفتن، بالا و پائین رفتن روی مبلمان و صندلی ها و... هستند.
● رفتار تکانشی
اکثر کودکان بیش فعال، بدون آنکه به پیامد و نتیجه اعمالشان فکر کنند، دست به انجام کاری می زنند. اگرچه آنها ممکن است بارها نتیجه منفی اعمال خود را ببینند، ولی باز درس عبرت نمی گیرند و این موضوع از سوی والدین و اطرافیان به گونه ای تعبیر می شود که آنها لجباز و نافرمان هستند و رفتارهای آنها تعمدی و برای اذیت و آزار اطرافیان است. در حالی که مشکل اصلی آنها عمل کردن قبل از فکر کردن و سنجیدن آخر و عاقبت کار است. کودکان بیش فعال در رعایت نوبت و انتظار کشیدن برای رسیدن به چیزی مشکل دارند، وسط صحبت دیگران می پرند و نمی توانند صبر کنند تا صحبت طرف مقابل به اتمام برسد.
● مشکل توجه و تمرکز
این کودکان نمی توانند روی یک محرک طبیعی که از اهمیت خاصی برخوردار است تمرکز کنند و حواسشان مرتب به محرک های بی اهمیت محیطی پرت می شود. در نتیجه در کلاس درس نمی توانند حواس خود را به گفته های معلم بدهند. به نظر می رسد اصلاً گوش نمی دهند و زمانی که باید به محتوای صحبت های معلم توجه کنند، مشغول انجام کار دیگری هستند یا با چیزی بازی می کنند. در دروسی مثل دیکته که نیاز به توجه و تمرکز بیشتری دارد، معمولاً مشکلات بیشتری را نشان می دهند. این کودکان وقتی به سنین نوجوانی می رسند، به علت فراموشکاری به عنوان افراد بی حواس و سهل انگار از آنها نام برده می شود. در هنگام مطالعه و انجام فعالیت ها به فکر و رؤیا فرو می روند و نمی توانند کار خود را به پایان برسانند. افراد بی نظمی هستند که نامنظمی در اتاق، کمد لباس ها، میز تحریر، و... آنها نمایان است. موارد فوق سه مشکل اصلی است که در کودکان بیش فعال و کم توجه دیده می شود. هرچند ممکن است کودکی همه علائم فوق را نداشته باشد، ولی مشکلات گوناگونی که کودک با آنها دست به گریبان است، تأثیر منفی بسزایی در ارتباط کودک با معلم، همکلاسی ها، والدین و اطرافیان بر جای می گذارد. کودک مرتب از پیرامون خود پیام های منفی دریافت می کند، پیام هایی که شخصیت و اعتماد به نفس او را در هم می کوبد. همچنین بیماری باعث افت عملکرد تحصیلی کودک می شود و آینده تحصیلی و شغلی او را تحت تأثیر قرار می دهد.
● علت اختلال بیش فعالی - کم توجهی
نمی توان پاسخ قطعی و دقیقی برای این سؤال داد. نمی توان مانند بسیاری از بیماری های دوران کودکی، ویروس یا میکرب مشخصی را برای آن پیدا کرد. احتمالاً تعدادی از عوامل مختلف در ایجاد بیش فعالی کودک درگیر هستند. مطالعاتی انجام شده که به بعد ژنتیک این بیماری اشاره دارند. کودکی که مبتلا به بیش فعالی است چهار برابر بیشتر احتمال دارد که یکی از افراد خانواده اش مثل او مشکل مشابهی داشته باشند. اگر چه نقش ژن خاصی در این بین پیدا نشده است، ولی مغز این کودکان تفاوت های ظریفی را در ساختار و عملکرد نشان می دهد و تأثیر داروهای معینی بر این کودکان نشانگر آن است که به نوعی ترکیب شیمیایی مغز این کودکان متفاوت است. اگر چه ماهیت این تفاوت ها به خوبی مشخص نشده است. تبلیغات زیادی در مورد تأثیر غذاها و آلرژی غذایی بویژه آلرژی نسبت به مواد افزودنی غذاها مانند رنگ ها و نگهدارنده ها در بیش فعالی وجود داشته است. فرزند پروری بد و معیوب منجر به بیش فعالی نمی شود، اما شیوه های تربیتی و پاسخ دهی والدین کاملاً بر رفتار کودک تأثیر می گذارد، بسیاری از این کودکان مستعد اختلالات رفتاری گسترده ای هستند. بدیهی است روش های انطباقی مؤثر در پیشگیری از مشکلات رفتاری همراه مؤثر است.
● آینده کودکان بیش فعال
برخی موارد مشکلات همراه با این اختلال در سراسر زندگی شخص ادامه پیدا می کند. هرچند این کودکان در دوره بزرگسالی همه علائم مربوط به بیماری را ندارند و از پرتحرکی آنها کاسته شده است، ولی مشکلات توجه و تمرکز و رفتارهای تکانشی آنها ادامه دارد. در عده ای از این کودکان نیز با رسیدن به سن ۱۲ سالگی علائم آنها بهبود پیدا می کند و عملکرد طبیعی در حوزه های مختلف رفتاری، اجتماعی و تحصیلی پیدا می کنند. در کسانی که بیماری ادامه پیدا می کند نیاز به ادامه درمان نیز وجود دارد. به نظر می رسد عمده مشکلات این کودکان با ورود به مدرسه آغاز می شود؛ مکانی که در آنجا انتظار نظم، انضباط، پیشرفت تحصیلی، ارتباط مناسب با همسالان، پیروی از دستورات معلم و انجام تکالیف مدرسه می رود. از آنجا که مطالعه، خواندن و نوشتن، گوش فرادادن به صحبت های معلم نیازمند تمرکز، توجه، قرار و آرامش کافی است و این کودکان در این زمینه ها مشکل دارند، در نتیجه درس خواندن برای آنها تبدیل به معضلی می شود که به راحتی قابل حل نیست، ساعات انجام تکالیف درسی در منزل ساعات طولانی کشمکش بین پدر و مادر و کودک است. کودکی که ساعت های زیادی را به بازی و فعالیت می پردازد، از نیم ساعت انجام دادن تکالیف درسی بیزار است. در کلاس درس زمانی که سایر دانش آموزان مشغول یادگیری مطالب جدید هستند و به صحبت های معلم گوش می دهند، آنها مشغول حرف زدن با بغل دستی، بازی کردن و یا بازی کردن با کتاب، مداد و سایر وسایل هستند. افت درسی و پیشرفت تحصیلی، آینده شغلی این کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد، از طرفی دیگر بزرگسالان شاغل با این اختلال، در شغل خود با مسائل و مشکلات بیشتری دست به گریبان هستند. اتاق کار آنها نامنظم و شلوغ است، برای شروع کار و به اتمام رساندن آن مشکل دارند، همیشه ممکن است کارهای زیادی را شروع کنند، اما نیمه تمام رها کنند، در نتیجه طرح های ناتمام در بین کارهای آنها زیاد دیده می شود، فراموشکار هستند و به قرارهای کاری خود دیر می رسند و از دید دیگران اینها افرادی بدقول هستند. امکان ابتلا به اضطراب، افسردگی، اختلال سلوک، اختلال ایذایی مقابله ای، سوء مصرف مواد، پرخاشگری و سایر اختلالات رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی در صورت مداخله نکردن مناسب زیاد است. رعایت نکردن نوبت، رعایت نکردن قوانین بازی، پیروی نکردن از دستورات، بر هم زدن نظم و رفتارهای تکانشی در این کودکان باعث می شود که ارتباط آنها با همسالان، والدین و بزرگ ترها تحت الشعاع قرار گیرد. آنها از جمع دوستان خود طرد می شوند و پیام های منفی که مرتب از پیرامون خود دریافت می کنند، اعتماد به نفس این کودکان را لطمه می زند و آنها را مستعد افسردگی و اضطراب می کند.
● درمان
بنا به دلایل فوق و دلایل بی شمار دیگر، اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی باید درمان شود. هدف از درمان کاهش علائم این بیماری است تا حدی که کودک آشفتگی کمتری را در زندگی روزمره خود متحمل گردد و عملکرد تحصیلی و ارتباطی کودک بهبود یابد. درمان این کودکان شامل دو دسته کلی درمان های دارویی و غیردارویی است.
▪ درمان دارویی
شایع ترین و مؤثرترین داروهایی که در درمان این اختلال به کار می رود شامل داروهای محرک است. این داروها در ۹۰ تا ۷۰ درصد کودکان بیش فعال ـ کم توجه مؤثر است و باعث بهبودی علائم اصلی این اختلال می شود، عملکرد تحصیلی و ارتباطی کودک را بهبود بخشیده و از اضطراب و نگرانی والدین می کاهد. این داروها ممکن است در بعضی از کودکان اثرات بی اشتهایی و کم خوابی ایجاد کند که نگران کننده نبوده و می توان با ترفندهای مناسب، این اثرات سوء را به حداقل رساند.
▪ درمان های غیر دارویی
درمان های غیر دارویی که اکثراً همراه و در کنار درمان های دارویی استفاده می شوند، بیشتر بر اختلالات رفتاری همراه با بیش فعالی ـ کم توجهی مؤثرند و شامل درمان های شناختی، رفتاری و آموزش والدین است. بدیهی است آموزش والدین در مورد چگونگی بیماری فرزندشان، رفتارهای مثبت کودک، بکار نبردن شیوه های نامناسب تنبیهی و... می تواند هم برای کودک و هم برای خانواده او مؤثر باشد.
دکتر فریبا عربگل
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان
منبع: روزنامه ایران ( www.iran-newspaper.com )
والدین بیشتر از دوز مورد نیاز به کودکان خود دارو می دهند
پژوهشگران علوم پزشکی در کارولینای جنوبی هشدار دادند که خطاهای دارویی، کودکان را در معرض مصرف دوز بیش از حد داروهای مسکن قرار می دهد و سلامت آنها را به خطر می اندازد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، این متخصصان تاکید کردند: والدینی که به کودکان خود داروهای مسکن می دهند باید خیلی بیشتر مراقب و محتاط باشند و مطمئن شوند که دوز مناسب دارو را به کودکشان بدهند.
این کارشناس با مطالعه روی گروهی از کودکان که طی سال های۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ میلادی برای آنها از این قبیل داروها تجویز شده بود، دریافتند که در این مدت ۱/۴ درصد از کودکان، دوز بیش از حد دارو را دریافت کردند.
به گزارش شبکه خبری سی بی اس نیوز، مشکل بزرگتر اینکه هر چه سن کودک پایین تر باشد احتمال اینکه دوز بالاتری از دارو را دریافت کند، بیشتر می شود.
دکتر ویلیام تی. باسکو جی آر، استادیار و رییس بخش عمومی اطفال در دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی دراین باره خاطرنشان کرد: هدف ما از انجام این بررسی ها مشخص کردن خطر مصرف دوز بالای دارویی در این گروه سنی بوده که البته به نتایج نگران کننده ای نیز دست پیدا کردیم.
گزارش کامل این بررسی در نشست سالانه انجمن های آکادمی اطفال در دنور ارائه شده است.
منبع: سایت پزشکان بدون مرز
کم خونی فقر آهن در شیر خواران
کم خونی فقر آهن در شیر خواران :
آنمی فقر اهن شایعترین بیماری خونی در دوره شیرخوارگی و نوزادی است. این نوع کم خونی ناشی از کمبود آهن برای ساخت هموگلوبین در گلبولهای قرمزخون می باشد.خوشبختانه این مشکل قابل درمان است و به درمان به خوبی پاسخ میدهد.
آهن در ابتدای روده باریک و دوازدهه جذب میشود و از انجاییکه حدود ۱۰ درصد آهن رژیم غذایی جذب میشود. در رژیم غذایی روزانه حدود ۸-۱۰ میلیگرم آ هن باید وجود داشته باشد.باید توجه داشت که آهن شیر انسان۲ تا ۳ برابر آهن شیر گاو جذب میشود . در صورت کمبود آهن تولید هموگلوبین در گلبول قرمز کاهش یافته ودر نهایت گلبول قرمز کوچک( میکروسیتیک) و کم رنگ (هیپوکروم ) میشود . از طرف دیگر کمبود هموگلوبین منجر به کم شدن ظرفیت خون در حمل اکسیژن به بافتها میگردد در نتیجه اغلب این کودکان رنگ پریده اند .
دلایل ایجاد کم خونی فقر آهن :
_ ذخیره کم آهن بدن در نوزادان نارس یا کمبود ذخیره آهن مادر در دوران بارداری
_ کمبود تغذ یه ای آهن
_ از دست دادن خون با منشا گوارشی ( الودگی انگلی/ زخم معده و روده/ حساسیت به پروتیین شیر گاو
_ اختلال در جذب آهن در اسهال مزمن و یا در بیماری سلیاک
_ مصرف زیاد شیر گاو و غذاهای فاقد اهن
سن شیوع کم خونی فقر آهن :
ذخایر اهن بدن نوزاد که از مادر خود در یافت کرده است تنها برای ۴ تا ۶ ماه اول تولد در نوزادان ترم(رسیده) و در نوزادان نارس تا ۲ ماه اول تولد کافی می باشد .بعد از این سنین در صورت عدم در یافت اهن کافی علایم کم خونی ظاهر می شود . در کل میتوان گفت سن شیوع کم خونی فقر اهن در کودکان ۹ تا ۲۴ ماهگی است.
علایم بالینی کم خونی فقر آهن :
رنگ پریدگی/ تحریک پذیری/ بی اشتهایی/ یبوست/ ضعف عضلات/خستگی زودرس/ تاخیر در رشد وتکامل/ استعداد ابتلا به عفونت و ادم اندامها به دلیل کاهش پروتیین پلاسما / چاق و رنگ پریده به دلیل در یافت شیرزیاد و عدم در یافت مواد غذایی حاوی آهن/ تند شدن ضربان قلب و تنفس/ بزرگ شدن طحال/ کاهش میزان هوش و توجه و کاهش یادگیری
علایم آزمایشگاهی شایع در کم خونی شامل:
کاهش سطح آهن سرم /کاهش سطح فریتین سرم /افت هموگلوبین خون /میکروسیتوز هیپوکرومیا و الکتروفورز هموگلوبین مشخص میشود و تست گایاک مثبت( احتمال دیده شدن خون مخفی یا واضح در مدفوع) CBCdiff/TIBC که با انجام فریتین پروتیین ذخیره کننده آهن در بدن است که اندازه گیری آن در سرم تخمین نسبتا دقیقی از ذخایر آهن بدست می دهد) .)
نکته:
پزشک با بررسی نتایج آزمایشگاهی باید بین این بیماری و مسمومیت با سرب / تالاسمی/ کمبود مس/کم خونی همولیتیک مزمن وبیماری مغزاستخوان و یا بیماریهای مزمن دیگر افتراق قایل شود.
درمان و پرستاری:
بیشترین مقدار آهن در اوایل دوران شیردهی (حدود ۱تا ۳ هفته اول ) میباشد که ۹۷/. میلیگرم در یک لیتر شیر است اما به طور مداوم در طی شیردهی این مقدار کاهش یافته و در ۵ ماهگی به حدود ۳/. میلیگرم در یک لیتر میرسد .بنا براین وقتی پزشک مطمئن شد کم خونی کودک به دلیل کمبود آهن و نه به دلیل بیماری زمینه ای خاصی است معمولا توصیه به مصرف قطره آهن میکند .
آهن به صورت قطره خوراکی/ قرص/ شربت ویا به صورت تزریقی مصرف میشود.در صورت عدم تحمل آهن خوراکی ویا سوء جذب گوارشی از فرم تزریقی استفاده میشود .گاهی در آنمی خیلی شدید از تزریق خون نیز ا ستفاده میشود.
اگر در عرض۲ هفته بعد از شروع درمان خوراکی آهن افزایش آهن دیده نشد پزشک به این موارد شک میکند: وجود یک منبع مخفی خونریزی دربدن / وجود عفونت / عدم مصرف صحیح آهن توصیه شده توسط بیمار ویا وجود بیماری مزمن دیگر…
پیشگیری از بروز کم خونی فقر آهن در کودکان همیشه در اولویت می باشد بنا براین والدین به توصیه های زیر توجه نمایند:
۱ ) برای شیر خواران شیر مادراز ۶ ماهگی و برای شیر خشک خواران از ۴ ماهگی قطره خوراکی سولفات آهن به مقدار ۱ تا ۲ قطره به ازای هر کیلوگرم وزن بدن شیرخوار داده شود .
اگر وزن تولد شیرخوار از۲۵۰۰گرم کمتر باشد پس از اینکه وزن او به ۲ برابر وزن موقع تولد رسید ( حدود ۶ هفتگی ) قطره آهن شروع میشود.
۲) در سال اول تولد شیر گاو به کودک داده نشود زیرا احتمال حساسیت مخاط روده ها به پروتیین شیر گاو وجود داردوممکن است سبب دفع خون به صورت مخفی از طریق روده و مدفوع گردد.
۳) اضافه کردن مواد حاوی ویتامین ث مثل آب میوه جذب آهن را بیشتر میکند. قطره آهن با کلسیم مصرف نشود زیرا جذب آن کاهش می یابد
۴) اگر قطره آهن نیم ساعت قبل از شیر یا غذا داده شود بهتر جذب میشود .
۵) مصرف شیر خشک باید محدود به ۵۰۰ تا ۱۰۰۰سی سی در ۲۴ ساعت شود ومیزان مصرف غذاهای غنی از آهن افزایش یابد.
۶) گاهی شیرخوار ممکن است قطره آهن را تحمل نکرده و استفراغ کند در این صورت باید تعداد قطرات آهن را کم ولی در ۲ تا ۳ وعده در روز به او داد.(در مجموع آهن مورد نیاز را باید دریافت کند
۷) عوارض جانبی مصرف ترکیبات آهن را باید به والدین آموزش داد:
تهوع/ استفراغ و بی اشتهایی / مدفوع تیره رنگ / یبوست / رنگی شدن دندانها
۸) برای پیشگیری از رنگی شدن غیر قابل برگشت دندانها باید قطره آهن را عقب زبان شیرخوار چکانده شود تا با دندانها تماس پیدا نکند و بعد از مصرف آهن دندانها یا لثه های کودک را با مسواک یا پارچه تمییز و پاک کرد ویا بعد از مصرف آهن به کودک آب خوراند.
۹) منابع مهم آهن گوشتها ( قرمز و سفید ) جگر/ ماهی /تخم مرغ /حبوبات ( عد س لوبیا نخود ) / سبزیجات و میوه های خشک مثل برگه ها/ کشمش و خرما می باشد
۱۰) مصرف چای به ویژه چای پر رنگ باید محدود شود به خصوص بعد از صرف غذا.
۱۱) تدابیر دراز مدت شامل : غنی کردن خوراکیها مثل غنی کردن نمک طعام با آهن /آموزش تغذیه صحیح / بهسازی توالت و مبارزه با کرم قلابدار
منبع :
*اعضای هیات علمی دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی .کودک سالم . نشرنور دانش. ۱۳۸۰
*فصلنامه شیر مادر . شماره ۹ بهار۱۳۸۱
مجله درد .شماره اردیبهشت ۱۳۸۳ *
کودکان. نشر پاشا ۱۳۸۰ ORDER *اکبر زاده پاشا. علی تهمتن علی اصغر
فاطمه کلروزی
کارشناس ارشد پرستاری کودک و خانواده
لینک مطلب: سایت پزشکان ایران